تغییر روند مهاجرت بین آمریکا و کانادا

یک مطالعه جدید درباره روند مهاجرت نشان میدهد که در دهه گذشته، اکثریت مهاجران از ایالات متحده به کانادا را افرادی تشکیل دادهاند که یا شهروند آمریکا نبودهاند یا پیشتر به عنوان ساکنان موقت در کانادا زندگی کردهاند.
بر اساس تجزیهوتحلیل منتشر شده توسط مرکز آمار کانادا در روز چهارشنبه 26 مارس، تقریباً تمامی مهاجران آمریکایی در اوایل دهه ۱۹۸۰ شهروند ایالات متحده بودند و بیش از سهچهارم آنها در این کشور متولد شده و آخرین اقامت خود را در آنجا داشتند. این روند در دهههای بعدی کاهش یافت اما تا اوایل دهه ۲۰۱۰ همچنان بیش از دوسوم باقی ماند.
از آن زمان، نسبت ساکنان غیرشهروند ایالات متحده که به کانادا مهاجرت کردهاند، افزایش چشمگیری داشته است و از اوایل دهه ۲۰۱۰ به ۴۵ درصد یا ۹,۳۰۷ نفر در سال ۲۰۱۹ – یک سال پیش از شروع پاندمی کووید-۱۹ – رسیده است. این گروه شامل ساکنان قانونی و غیرقانونی در آمریکا میشود.
همچنین، درصد شهروندان آمریکایی که پیشتر در کانادا دارای اقامت موقت بودند و سپس به اقامت دائم تبدیل شدهاند، در این دوره به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. این سهم در سال ۲۰۱۷ به اوج خود یعنی ۵۴ درصد (۶,۴۵۴ نفر) رسید و در سالهای بعدی نوساناتی را تجربه کرد.
در گزارش مرکز آمار کانادا تحت عنوان «روندهای اخیر در جریانهای مهاجرتی از ایالات متحده به کانادا» آمده است:
«در نتیجه این تغییرات، اکثریت مهاجران آمریکایی به کانادا در سالهای اخیر یا ساکنان غیرشهروند آمریکا بودهاند یا شهروندانی که از قبل در کانادا اقامت داشتهاند.»
گزارش تأکید میکند که فردی که در کاخ سفید مستقر است، تأثیر مستقیمی بر مهاجرت آمریکاییها به کانادا دارد و موجب میشود برخی از شهروندان و ساکنان موقت آمریکا برای دریافت اقامت دائم در کانادا اقدام کنند.
کانادا همواره یکی از مقاصد مهاجرتی برای ساکنان آمریکا بوده است، اما جریانهای مهاجرتی از جنوب به شمال تا اواسط سال ۲۰۰۵، یعنی در دوره دوم ریاستجمهوری جورج بوش، همزمان با تغییرات سیاسی در واشنگتن نبودند.
مهاجرت آمریکاییها به کانادا پس از جنگ ویتنام در اواسط دهه ۱۹۷۰ به اوج خود رسید، اما تا اوایل دهه ۲۰۰۰ میزان این مهاجرت پایین بود و بیشتر تحت تأثیر شرایط اقتصادی دو کشور قرار داشت.
بررسی وضعیت شهروندی مهاجران آمریکایی، کشور تولد و آخرین محل اقامت آنها نشان میدهد که در دوران جورج بوش و باراک اوباما، بیشتر مهاجران از ایالات متحده به کانادا را شهروندان آمریکایی تشکیل میدادند. اما این روند از اواسط دهه ۲۰۱۰ تغییر کرد.
تعداد ساکنان غیرشهروند ایالات متحده که در کانادا اقامت دائم گرفتند، از ۲,۱۰۰ نفر در سال ۲۰۱۶ به ۹,۳۱۰ نفر در سال ۲۰۱۹ افزایش یافت. همچنین، تعداد شهروندان آمریکایی که از اقامت موقت به اقامت دائم در کانادا تغییر وضعیت دادند، از ۵,۶۳۷ نفر به ۶,۵۵۷ نفر رسید.
گزارش این تغییرات را تا حدی به سیاستهای سختگیرانه مهاجرتی دولت دونالد ترامپ نسبت میدهد که در نخستین دوره ریاستجمهوریاش شامل محدودیتهای ویزا، تأخیر در صدور کارتهای اقامت دائم مبتنی بر اشتغال و افزایش خطر اخراج مهاجران بود.
آنوژا جایسوال، یک مشاور حقوق بشر اهل هند، که در سال ۲۰۲۴ به عنوان مهاجر ماهر به کانادا آمد، نمونهای از این روند مهاجرتی است. وی دارای مدرک کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه آکسفورد و مدرک کارشناسی ارشد از دانشگاه کلمبیا در نیویورک است.
وی پس از فارغالتحصیلی در یک شرکت رسانهای در آمریکا با ویزای کار موقت مشغول به کار شد اما به دلیل شکست در دریافت ویزای جدید از طریق سیستم قرعهکشی، مجبور به ترک این کشور شد.
او میگوید:
«دلیل اصلی که مهاجران به آمریکا جذب میشوند، اقتصاد آن است. فرصتهای شغلی بیشتری در آنجا وجود دارد و درآمدها بالاتر است. اما نمیتوان گفت که همه مهاجران، کانادا را به عنوان گزینه دوم انتخاب میکنند، اما قطعاً شرایط نامطمئن در آمریکا یکی از عوامل تأثیرگذار است.»
پروفسور شری آیکن، استاد حقوق مهاجرت در دانشگاه کوئینز، بیان کرد که ساکنان غیرشهروند در آمریکا به دلیل سیستم مهاجرتی دو مرحلهای کانادا که مسیرهای اقامت دائم را برای دانشجویان بینالمللی و نیروی کار خارجی فراهم میکند، به این کشور جذب میشوند.
وی افزود:
«کانادا از دید بسیاری از غیرشهروندان ساکن ایالات متحده، کشوری دوستانهتر برای مهاجرت و اقامت محسوب میشود.»
پروفسور هاوارد راموس از دانشگاه وسترن نیز معتقد است که عوامل دیگری مانند تسهیل تحرک نیروی کار به دلیل توافقنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (NAFTA) و بینالمللی شدن آموزش در کانادا، باعث شده این کشور به گزینهای جذاب برای مهاجران تبدیل شود.
او میافزاید:
«برای بسیاری از آمریکاییهای پیشرو، کانادا یک سیستم بهداشتی همگانی و شبکه تأمین اجتماعی پیشرفتهای دارد که برای آنها ارزشمند است.»
بازگشت شهروندان کانادایی از آمریکا به کشور
بر اساس دادههای سرشماری، این گزارش همچنین روند بازگشت شهروندان کانادایی و ساکنان دائم را از ایالات متحده بررسی کرده است. یافتهها نشان میدهند که این بازگشتها با تغییرات در دولتهای آمریکا همراستا بوده است.
تعداد شهروندان کانادایی بازگشته در سال ۲۰۰۶، همزمان با دوره دوم ریاستجمهوری بوش افزایش یافت اما در دوران اوباما کاهش داشت. در نخستین دوره ترامپ، تعداد شهروندان کانادایی بازگشته به کشور ۶ درصد کاهش یافت، در حالی که تعداد ساکنان دائم بازگشته به کانادا ۱۵ درصد افزایش داشت.
پروفسور راموس هشدار میدهد که هنوز برای پیشبینی ادامه این روند زود است، زیرا کانادا خود با چالشهای مهاجرتی پس از همهگیری روبهرو بوده و در عین حال، کشورهای دیگر نیز مسیرهایی را برای جذب مهاجران ماهر باز کردهاند.
با این حال، روند رو به افزایش مهاجرت غیرشهروندان و شهروندان آمریکایی به کانادا نشاندهنده تغییرات عمده در الگوهای مهاجرتی بین دو کشور است که به احتمال زیاد تحت تأثیر سیاستهای مهاجرتی و شرایط اقتصادی دو طرف مرز قرار دارد.