رقابت فشرده در انتخابات کانادا؛ مارک کارنی در مسیر پیروزی

با نزدیک شدن به انتخابات سراسری کانادا در ۲۸ آوریل، فضای سیاسی این کشور تحت تأثیر تحولات جنوب مرز، بهویژه سیاستهای دونالد ترامپ، دگرگون شده است. طبق آخرین پیشبینی مدل آماری The Economist، حزب لیبرال به رهبری مارک کارنی با احتمال ۸۶ درصد در مسیر کسب بیشترین کرسیها در پارلمان قرار دارد.
با این حال، به دلیل پیچیدگیهای نظام انتخاباتی حوزهای کانادا، هیچیک از دو حزب اصلی انتخابات را تمامشده نمیدانند و رقابت انتخاباتی با شدت ادامه دارد. در ۲۳ آوریل، حزب محافظهکار به رهبری پیر پولی یِور، طرحی را برای مقابله با جنگ تجاری ایالات متحده ارائه کرد که هدف آن ایجاد یک «دژ اقتصادی» برای محافظت از منافع کانادا است؛ کشوری که روزانه ۲.۶ میلیارد دلار مبادلات کالا و خدمات با آمریکا دارد. در همین حال، مارک کارنی با شدت در کبک فرانسویزبان در حال تبلیغ و دیدار با رأیدهندگان بود.
اگرچه کارنی یک بانکدار کارکشته است و پولی یِور سیاستمداری لیبرتارین و حرفهای، اما برنامههای اقتصادی، دفاعی، محیطزیستی، مسکن و تجاری آنها بیش از آنکه متفاوت باشد، مشابهاند. هر دو وعده کاهش مالیات بر کربن، خانههای نوساز و درآمدهای پایین، کاهش بوروکراسی و افزایش عرضه مسکن با اصلاح مقررات، و پاسخ به اقدامات تجاری ترامپ با وضع تعرفههای مشابه را دادهاند.
با تمرکز کمپینها بر مسائل اقتصادی، این تغییر فضا به نفع کارنی تمام شده است. او اقدامات ترامپ را بحرانی ملی معرفی کرده و توانسته با این رویکرد، جایگاه حزب لیبرال را از عقبماندگی ۲۵ درصدی به پیشتازی پنج درصدی در نظرسنجیها برساند. با توجه به پراکندگی جغرافیایی آرای لیبرالها، این پیشتازی در حوزههای کلیدی حتی پررنگتر است.
کارنی با کنار گذاشتن گفتمان پرتنش نخستوزیر پیشین، جاستین ترودو، بخش بزرگی از پایگاه محافظهکاران را بیاثر کرده است. او که اکنون لقب «کاپیتان کانادا» را به خود اختصاص داده، نخستین اقدام خود را حذف بخش مصرفکنندهمحور مالیات بر کربن اعلام کرد و بهجای آن، سرمایهگذاری دولتی در انرژی سبز را جایگزین نمود. این تصمیم باعث شد تا بسیاری از رأیدهندگان، حذف مالیات کربن را بهحساب کارنی بنویسند، نه رقیب او پولی یِور که سالها علیه آن شعار داده بود.
کارنی همچنین پیشنهاد حذف مالیات ارزشافزوده ۵ درصدی بر خانههای نوساز را که در ابتدا توسط پولی یِور مطرح شده بود و از سوی دولت ترودو رد شده بود، بلافاصله پس از تصدی نخستوزیری اجرا کرد.
موضعگیری ترامپ علیه کانادا، کار را برای پولی یِور دشوارتر کرده است؛ او پیشتر با چهرههای نزدیک به جنبش MAGA همکاریهایی داشته و اکنون ناچار است در برابر حملات تجاری ترامپ، از سیاستهای مشابه کارنی پیروی کند. از جمله این سیاستها، وضع تعرفه ۲۵ درصدی بر خودروهای آمریکایی است که با توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی (USMCA) همخوانی ندارند.
در زمینه دفاعی نیز کارنی نسبت به ترودو موضع جدیتری اتخاذ کرده و متعهد شده تا سال ۲۰۳۰ هزینههای نظامی را به ۲ درصد تولید ناخالص داخلی برساند؛ مهلتی که پولی یِور تنها پس از اعلام آن از سوی کارنی، به آن تن داد.
نکته کلیدی در موفقیت کارنی، توانایی او در جذب رأیدهندگانی است که در گذشته به حزب لیبرال رأی نمیدادند. طبق نظرسنجی مؤسسه Abacus Data، ۳۸ درصد از حامیان حزب نیودموکرات و ۱۱ درصد از رأیدهندگان بلوک کبک در انتخابات ۲۰۲۱، اکنون از لیبرالها حمایت میکنند. این اتحاد جناح چپ، بیسابقهترین همگرایی طی نیم قرن اخیر در سیاست کانادا بهشمار میرود؛ اتحادی علیه ترامپ و به سود اعتبار اقتصادی مارک کارنی.