ساسکواچ که با نام پاگنده نیز شناخته می‌شود، موجودی افسانه‌ای و گریزان است که اغلب به عنوان موجودی بزرگ، مودار و میمون مانند توصیف می‌شود و گفته می‌شود در جنگل‌های دور افتاده، انبوه و بکر در آمریکای شمالی زندگی می‌کند. در حالی که اکثر رؤیت‌ها و افسانه‌های ساسکواچ به ایالات متحده مرتبط هستند، گزارش‌ها و افسانه‌های تاریخی متعددی نیز در کانادا در رابطه با این موجود وجود داشته است. این موجود در فرهنگ‌های مختلف بومی در سرتاسر آمریکای شمالی با نام‌های متفاوتی شناخته می‌شود که نشان‌دهنده ارتباط نزدیک این موجود با افسانه‌های محلی است.
گفته می‌شود که در جنگل‌های انبوه و وسیع کانادا و ایالات متحده موجودی زندگی می‌کند، که در طول سال‌ها هزاران مورد مشاهده آن گزارش شده است. بین اوایل قرن نوزدهم و سال 1995، مجموعاً 1340 مورد مشاهده ساسکواچ گزارش شده است.
اگر تا به حال نام ساسکواچ (Sasquatch) به گوشتان نخورده، این نام به موجودی اشاره دارد که گمان می‌رود قد آن ۲.۷۵ متر و وزن آن بیش از ۳۶۰ کیلوگرم باشد. بدن آنها را موها بلند پوشانده است و اندازه پاهایشان به نیم متر می‌رسد و برای همین به آن پاگنده نیز می‌گویند.
داستان ساسکواچ ممکن است شبیه یک داستان عامیانه مدرن به نظر برسد، اما منشأ آن بسیار فراتر از دوران پیش از آغاز مستعمره‌نشینی اروپایی‌ها در آمریکای شمالی است. در سرتاسر آمریکای شمالی، افسانه‌های بومی از موجودات مرموز پوشیده از مو وجود دارد که در جنگل‌ها زندگی می‌کنند.
هر قبیله بومی نامی منحصر به فرد برای این موجود و افسانه‌ای بی بدیل برای آن دارد.
قبیله بومیان Stolo در دره فریزیر بریتیش کلمبیا، آن را Sacsquec، قبیله بومیان Haida در جزیره Haida Gwaii آن را Gaagiixid و قبیله Nuxalk آن را Boq’s می‌نامند. به طور معمول، نام Sasquatch در میان قبایل بومی کانادا و آمریکا اساساً به معنای «مرد وحشی» یا «مرد پرمو» است.
قبیله Sts’ailes داستان‌هایی از موجودی در حال تغییر شکل به نام sasq’et تعریف می‌کنند. این موجود از جنگل‌ها محافظت می‌کند. نام Sasquatch نسخه انگلیسی شده از sasq’et است.
فرهنگ مردمان قبیله Sts’ailes با sas’qets پیوند دارد و معتقد است که آنها موجوداتی هستند که می‌توانند بین جهان ماده و ماوراالطبیعه رفت و آمد کنند. در فرهنگ آنها، ساسکواچ‌ها درست در منطقه‌ای بین هریسون تا دریاچه Chehalis در بریتیش کلمبیا زندگی می‌کنند.
در فرهنگ عامیانه مردم Sts’ailes، دیدن sasq’et به این معنی است که شما در زمان مناسب در مکان مناسب هستید و این موجود در بیشتر موارد نیت نیک دارد.
گفته می‌شود کوهی در نزدیکی به نام Sasq’ets Tel محل اجتماع ساسکوچ‌ها است.
ساسکواچ‌ها به شدت در فرهنگ Sts’ailes تنیده شده است و در لوگو و بر روی پرچم آنها نشان داده شده است.
مردمان قبیلهHaida ، موجود Gaagiixid یا انسان وحشی را انسانی می‌دانند که در جنگل گم شده و در آستانه مرگ است. در آن مرحله، فرد به یک موجود ماوراء طبیعی تبدیل می‌شود. در میان این مردمان، Gaagiixid مورد احترام است و اعتقاد بر این است که از بستگان قبیله Haida است. آهنگ‌ها و رقص‌های این قبیله به حفظ افسانه Gaagiixid در فولکلور Haida کمک کرده است.
مردمان قبیله Coast Salish از موجوداتی به نام Ts’emekwes صحبت می‌کنند. این موجودات در جنگل‌ها زندگی می‌کنند و شب گرد هستند. به کودکان می‌گویند که نباید هرگز نام این موجودات را به زبان بیاورند تا مبادا در جنگل ظاهر شوند.
در شرق کانادا، قبیله بومیان ایروکوا یا Haudenosaunee از موجودی می‌گوید که پوشیده از مو و بسیار تهاجمی است. آن را Ot-ne-yar-heh به معنای غول سنگی نامیده‌اند.
در منطقه ساحل آتلانتیک کانادا، قبایل بومی همگی دیدگاه‌های متفاوتی از ساسکواچ دارند. برخی این موجود را موجودی بدخواه می‌بینند که باعث آسیب می‌شود. برخی دیگر آن را موجودی می‌دانند که با یک نگاه به چشمان آن می‌تواند افراد را فلج کند.
برخی از قبایل، این مخلوق را به عنوان یک موهبت و یک راهنما در نظر می‌گیرند که در برخی از نقاط عطف زندگی یک فرد ظاهر می‌شود.
یکی از نظرات رایج قبایل بومی در مورد ساسکواچ، این است که او محافظ طبیعت و جنگل است. در آن افسانه‌های، موجودی حس تعادل را به دنیای طبیعت می آورد.
در حالی که افسانه ساسکواچ به شدت در فرهنگ بومی کانادا ریشه دارد، ک فرستاده ویژه دولت کانادا در امور مردمان بومی به نام جی دبلیو برنز این افسانه را وارد فرهنگ مدرن کرد. او اولین بار داستانی را به نام «معرفی غول‌های مودار بریتیش کلمبیا» در نسخه اول آوریل 1929 مجله Maclean’s نوشت.
از آن نقطه، افسانه ساسکواچ، یا پاگنده، در سراسر آمریکای شمالی گسترش یافت.
تصویر Sasquatch در این فرآیند تغییر کرد و تبدیل به رمزی شد که مبنای نمایش‌های تلویزیونی، مستندها و فیلم‌های بی‌شماری است و فولکلور مردمان بومی در پس‌زمینه قرار گرفت.
