مارک کارنی با پیروزی در انتخابات فدرال، نخستوزیر کانادا شد

به گزارش سی تی وی نیوز، حزب لیبرال به رهبری مارک کارنی در چهلوپنجمین انتخابات فدرال کانادا به پیروزی رسید و با کسب حد نصاب لازم برای تشکیل دولت اقلیت، همچنان قدرت را در اختیار خواهد داشت. این انتخابات، که تحتالشعاع مسائلی چون بحران هزینههای زندگی، تعرفههای تجاری، و تهدیدات الحاق خاک کانادا توسط رئیسجمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، برگزار شد، یکی از پرتنشترین انتخاباتهای تاریخ معاصر کانادا بود.
مارک کارنی، که از ماه مارس جانشین جاستین ترودو شده بود، در نخستین سخنرانی پیروزی خود در بامداد سهشنبه در اتاوا خطاب به هوادارانش گفت: «من وارد سیاست شدم چون باور داشتم کشور ما نیاز به تغییرات بزرگ دارد؛ تغییراتی که ریشه در ارزشهای اصیل کانادایی دارند. ارزشهایی چون فروتنی – چراکه اینجا کاناداست؛ جاهطلبی – چراکه اینجا کاناداست؛ و اتحاد.»
تا ساعت ۱:۴۵ بامداد به وقت شرقی، لیبرالها در ۱۶۶ حوزه از مجموع ۳۴۳ حوزه انتخاباتی پیروز یا پیشتاز بودند. برای کسب اکثریت در پارلمان، احزاب نیاز به ۱۷۲ کرسی دارند. محافظهکاران به رهبری پیر پولی یِور با کسب ۱۴۶ کرسی، همچنان در جایگاه اپوزیسیون باقی میمانند. این چهارمین رهبر متوالی حزب محافظهکار است که در برابر لیبرالها شکست میخورد؛ حزبی که از سال ۲۰۱۵ تاکنون قدرت را در اختیار دارد.
حزب دموکراتیک نوین (NDP) به رهبری جگمیت سینگ و بلاک کبکوا نیز با کاهش چشمگیر کرسیهای خود مواجه شدند. NDP که پیشتر ۲۴ کرسی داشت، اکنون تنها ۷ کرسی کسب کرده و خطر از دست دادن جایگاه حزب رسمی فدرال، که نیازمند حداقل ۱۲ کرسی است، آن را تهدید میکند. بلاک کبکوا نیز از ۳۳ کرسی به ۲۳ کاهش یافته است. با این حال، یکی از این دو حزب میتواند در پارلمان آینده نقش کلیدی در توازن قوا ایفا کند.
سینگ که کرسی حوزه مرکزی برنابی در بریتیشکلمبیا را به نامزد لیبرال واگذار کرد، شامگاه دوشنبه در سخنرانی احساسی خود اعلام کرد که از رهبری حزب کنارهگیری خواهد کرد. او گفت: «مایوسم که نتوانستیم کرسیهای بیشتری کسب کنیم، اما از جنبشمان ناامید نیستم. ما همواره امید را بر ترس، خوشبینی را بر یأس، و اتحاد را بر نفرت ترجیح میدهیم.»
کارنی در نطق پیروزی خود ضمن انتقاد شدید از دونالد ترامپ گفت: «آمریکا خواهان سرزمین، منابع، آب و کشور ماست. این تهدیدها شوخی نیستند. رئیسجمهور ترامپ تلاش میکند ما را در هم بشکند تا مالک ما شود. اما این هرگز اتفاق نخواهد افتاد.»
تهدیدات ترامپ درباره الحاق کانادا به ایالات متحده و اعمال تعرفههای تجاری، باعث شکلگیری موجی از ملیگرایی در کانادا شد که به نفع لیبرالها و به ضرر محافظهکاران تمام شد. برخی از تحلیلگران معتقدند حمایت چهرههای نزدیک به ترامپ، مانند ایلان ماسک و جو روگان، از پولی یِور نیز سبب نگرانی رأیدهندگان نسبت به نفوذ سیاستهای پوپولیستی آمریکایی در کانادا شد.
پیر پولی یِور نیز در سخنرانی خود پس از اعلام نتایج، با تبریک به کارنی اعلام کرد که بهعنوان رهبر اپوزیسیون به مبارزه خود علیه لیبرالها ادامه خواهد داد. او گفت: «برای میلیونها کانادایی که به حزب محافظهکار رأی دادند و آرزوهایشان را با ما شریک شدند، سپاسگزارم. افتخار میکنم که نماینده شما باقی میمانم.»
مارک کارنی، اقتصاددان تحصیلکرده هاروارد و آکسفورد، پیشتر ریاست بانک مرکزی کانادا و سپس بانک انگلستان را بر عهده داشت و در مهار بحران مالی ۲۰۰۸ و پیامدهای برگزیت نقشی کلیدی ایفا کرده بود. او هیچگاه در انتخابات شرکت نکرده بود و نخستین نخستوزیر تاریخ کاناداست که پیش از آن در هیچ سمت منتخب مردمی حضور نداشته است. کارنی، متولد فورٹ اسمیت در قلمروهای شمال غربی، همچنین نخستین نخستوزیر کاناداست که از این منطقه برمیخیزد.
او در حوزه انتخابیه نیپین در اتاوا – که پیشتر در اختیار لیبرال چاندرا آریا بود – به مجلس راه یافت. آریا بهدلیل ارتباطات بحثبرانگیز با دولت هند، از حزب لیبرال کنار گذاشته شده بود. حوزه نیپین در مجاورت حوزه کارلتون، محل رقابت پولی یِور، قرار دارد.
شکستی سنگین برای محافظهکاران
تنها چند ماه پیش به نظر میرسید محافظهکاران با رهبری پولی یِور میتوانند به ده سال حاکمیت لیبرالها پایان دهند. کاهش محبوبیت ترودو، بهویژه بر سر موضوعاتی مانند گرانی و تورم، موجب صعود محافظهکاران در نظرسنجیها شده بود. اما پس از استعفای ترودو در ژانویه، کارنی با کنار زدن رقبا در رقابت رهبری، در ۱۴ مارس نخستوزیر شد و تنها دو روز پس از شصتسالگیاش، انتخابات زودهنگام را برای ۲۸ آوریل اعلام کرد.
کارنی با لغو مالیات کربن مصرفکننده – که یکی از اقدامات نامحبوب ترودو بود – فاصله خود را از نخستوزیر پیشین مشخص کرد. در مقابل، کمپین پولی یِور تلاش کرد او را ادامهدهنده سیاستهای ترودو نشان دهد. اما کارنی خود را چهرهای جدید و تکنوکرات معرفی کرد که برخلاف پولی یِور، تجربه واقعی در مدیریت بحرانهای اقتصادی دارد.
در نشانهای از اهمیت بالای این انتخابات، ۷.۳ میلیون نفر در رأیگیری زودهنگام شرکت کردند که نسبت به ۵.۸ میلیون نفر در انتخابات ۲۰۲۱ رکوردی جدید بهحساب میآید.
اکنون کارنی با حکومتی اقلیت و کشوری دوپاره روبهروست؛ چراکه محافظهکاران در مناطق روستایی و استانهای پرایری همچنان حمایت گستردهای دارند. نخستوزیر جدید کانادا باید با جلب همکاری احزاب اپوزیسیون، نهتنها به پیشبرد برنامههای خود بپردازد، بلکه وحدت ملی را نیز احیا کند.
کارنی در پایان سخنانش تأکید کرد: «میلیونها نفر نتیجهای متفاوت را ترجیح میدادند. بیایید به دوران اختلاف و خشم پایان دهیم. ما همه کانادایی هستیم.»