دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، شامگاه چهارشنبه با صدور یک دستور اجرایی تازه، بار دیگر سیاست جنجالی «ممنوعیت سفر» را که در نخستین دوره ریاست‌جمهوری‌اش مطرح شده بود، احیا کرد. این دستور که از نخستین ساعات بامداد روز دوشنبه به اجرا گذاشته می‌شود، ورود اتباع ۱۲ کشور از جمله ایران، افغانستان، میانمار (برمه)، چاد، جمهوری کنگو، گینه استوایی، اریتره، هائیتی، لیبی، سومالی، سودان و یمن را به طور کامل به ایالات متحده ممنوع می‌کند.
در کنار این ممنوعیت فراگیر، دولت ترامپ همچنین محدودیت‌های شدیدی برای ورود شهروندان کشورهای دیگری مانند بوروندی، کوبا، لائوس، سیرالئون، توگو، ترکمنستان و ونزوئلا در نظر گرفته است.
بر اساس بیانیه رسمی کاخ سفید، این تصمیم در پی ارزیابی گسترده‌ای اتخاذ شده که نهادهای امنیتی ایالات متحده، از جمله وزارت خارجه، وزارت امنیت داخلی و دفتر مدیر اطلاعات ملی، بر اساس فرمان اجرایی «حفاظت از ایالات متحده در برابر تروریست‌های خارجی و سایر تهدیدات امنیتی» انجام داده‌اند. این ارزیابی، تهدیدهای بالقوه کشورها به ویژه در حوزه تروریسم، امنیت ملی و بی‌ثباتی مهاجرتی را بررسی کرده است.
کاخ سفید با اشاره به فقدان سیستم‌های غربالگری مؤثر در برخی از این کشورها اعلام کرد: «ورود اتباع این کشورها، توانایی ایالات متحده در شناسایی تهدیدات پیش از ورود مسافران را به‌طور جدی تضعیف می‌کند.»
ایران یکی از کشورهایی است که در این فرمان اجرایی به طور مشخص هدف قرار گرفته است. کاخ سفید در توضیح دلایل ممنوعیت سفر برای ایرانیان، به حمایت جمهوری اسلامی از گروه‌های تروریستی، همکاری ضعیف امنیتی با ایالات متحده، ممانعت از پذیرش اتباع اخراج‌شده و همچنین نقش ایران در برخی اقدامات تروریستی جهانی اشاره کرده است.
در بیانیه آمده است: «ایران حامی دولتی تروریسم است، در شناسایی تهدیدات با آمریکا همکاری ضعیفی دارد، مبدا اقدامات تروریستی جهانی است و از پذیرش اتباع اخراجی خود امتناع کرده است.»
این تصمیم ترامپ یادآور فرمان جنجال‌برانگیز او در ژانویه ۲۰۱۷ است، زمانی که با صدور فرمانی مشابه، ورود شهروندان هفت کشور عمدتاً مسلمان‌نشین – از جمله ایران – به خاک آمریکا را ممنوع کرد. آن فرمان منجر به سردرگمی شدید در فرودگاه‌ها و نارضایتی عمومی شد و مهاجرانی شامل دانشجویان، اساتید دانشگاه، بازرگانان، گردشگران و افرادی که به قصد دیدار با خانواده سفر می‌کردند، از پرواز بازماندند یا در فرودگاه‌های آمریکا بازداشت شدند.
پس از چندین چالش حقوقی، نسخه بازنگری‌شده این فرمان در نهایت در سال ۲۰۱۸ به تأیید دیوان عالی ایالات متحده رسید و از آن زمان تاکنون یکی از نمادهای اصلی سیاست‌های سخت‌گیرانه مهاجرتی دولت ترامپ محسوب می‌شود.
با وجود ممنوعیت گسترده، فرمان تازه شامل برخی استثناها نیز هست. دارندگان اقامت دائم قانونی، دارندگان ویزاهای معتبر، افراد با ویزاهای خاص، و کسانی که ورودشان بنا بر تشخیص نهادهای امنیتی آمریکا در راستای منافع ملی این کشور تشخیص داده شود، مشمول این ممنوعیت نخواهند بود.
این تصمیم در شرایطی اتخاذ می‌شود که بسیاری از ایرانیان مقیم آمریکا نسبت به آینده وضعیت مهاجرتی خود نگران هستند. با این حال، بخش قابل توجهی از ایرانیان مخالف جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر از دونالد ترامپ و سیاست‌های او در قبال ایران حمایت کرده‌اند و از او به عنوان «پرزیدنت دلها» یاد می کنند. این گروه‌ها، که در قالب کمپین‌هایی مانند «ایرانیان برای ترامپ» فعالیت می‌کنند، ترامپ را «پرزیدنت دلها» می‌نامند و معتقدند که او تنها رئیس‌جمهوری‌ای بوده که با قاطعیت در برابر جمهوری اسلامی ایستاده است.
بازگشت سیاست «ممنوعیت سفر» می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر روابط آمریکا با کشورهای مشمول این فرمان، از جمله ایران، داشته باشد. همچنین این تصمیم احتمالاً بار دیگر به مناقشات حقوقی، اعتراضات مردمی و تنش‌های دیپلماتیک دامن خواهد زد.
با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در نوامبر ۲۰۲۴، این تصمیم تازه می‌تواند به یکی از محورهای کلیدی کارزار انتخاباتی دونالد ترامپ تبدیل شود؛ تصمیمی که همزمان بازتابی از سیاست‌های امنیتی او و آینه‌ای از شکاف‌های عمیق در جامعه آمریکا نسبت به مسئله مهاجرت است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، با امضای یک فرمان اجرایی جدید، سیاست ممنوعیت سفر را که در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش مطرح شده بود، احیا کرد. این فرمان که از ساعت ۱۲:۰۱ بامداد دوشنبه اجرایی می‌شود، ورود شهروندان ۱۲ کشور از جمله ایران، افغانستان، سومالی، لیبی، یمن و سودان را به خاک آمریکا ممنوع می‌کند. همچنین محدودیت‌هایی برای ورود اتباع کشورهای دیگری مانند کوبا، ونزوئلا، لائوس و توگو اعمال خواهد شد.
