جنگ تجاری بین کانادا و ایالات متحده، مسئله‌ای پیچیده و چندبعدی است که پیامدهای گسترده‌ای برای هر دو کشور دارد. اعمال تعرفه‌های جدید از سوی ایالات متحده بر کالاهای کانادایی و پاسخ تلافی‌جویانه کانادا، تأثیرات اقتصادی قابل‌توجهی بر تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و ارزش پول ملی دو کشور خواهد داشت. در این گزارش، به بررسی این مسئله از جنبه‌های مختلف می‌پردازیم.
تعرفه چیست و چگونه عمل می‌کند؟
تعرفه یک مالیات است که یک کشور بر کالاهای وارداتی از کشور دیگر اعمال می‌کند. در این مورد، ایالات متحده مالیات اضافی بر برخی کالاهای کانادایی وضع کرده است. این مالیات را واردکنندگان آمریکایی در هنگام ورود کالا به کشور خود پرداخت می‌کنند.
برای مثال، اگر یک شهروند آمریکایی یک بطری شراب تولید شده در منطقه اوکاناگان کانادا را وارد کند، ممکن است فقط چند دلار اضافی بپردازد. اما اگر یک شرکت آمریکایی سالانه ۵ میلیون دلار گندم از کانادا وارد کند و مشمول تعرفه ۲۵ درصدی شود، باید بیش از ۱.۲۵ میلیون دلار اضافی بپردازد. این امر باعث می‌شود کالاهای کانادایی در بازار آمریکا جذابیت کمتری داشته باشند و واردکنندگان ترجیح دهند محصولات داخلی را جایگزین کنند.
هدف اصلی ایالات متحده از این اقدام، تقویت اقتصاد داخلی و حمایت از تولیدکنندگان آمریکایی است. اما تعرفه‌ها همچنین می‌توانند به‌عنوان یک ابزار فشار سیاسی علیه کشورهای دیگر، از جمله کانادا، مورد استفاده قرار گیرند. اقتصاددانان هشدار می‌دهند که در نهایت، این هزینه‌ها به مصرف‌کنندگان منتقل شده و باعث افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید عمومی می‌شود.
تعرفه‌های تلافی‌جویانه کانادا
در پاسخ به تعرفه‌های ایالات متحده، کانادا نیز اقدام به وضع تعرفه‌های مشابه بر برخی کالاهای آمریکایی کرده است. این تعرفه‌ها همانند تعرفه‌های آمریکا، هزینه‌های اضافی را بر دوش واردکنندگان کانادایی قرار داده و ممکن است قیمت کالاهای آمریکایی در بازار کانادا را افزایش دهد. این اقدام به‌منظور اعمال فشار بر اقتصاد آمریکا و ترغیب دولت این کشور به لغو تعرفه‌ها انجام شده است.
چه کسی هزینه تعرفه‌ها را پرداخت می‌کند؟
از لحاظ قانونی، واردکنندگان موظف به پرداخت تعرفه‌ها هستند. اما در عمل، این هزینه‌ها معمولاً به مصرف‌کنندگان منتقل می‌شود. به‌عنوان مثال، یک فروشگاه ممکن است قیمت کالاهای مشمول تعرفه را افزایش دهد تا هزینه اضافی را جبران کند.
حتی اگر شرکت‌ها تصمیم بگیرند که هزینه‌های تعرفه را خودشان تقبل کنند، این امر باعث کاهش سودآوری آن‌ها خواهد شد که در نهایت می‌تواند منجر به کاهش سرمایه‌گذاری، کاهش اشتغال و کند شدن رشد اقتصادی شود.
چرا تعرفه‌ها برای اقتصاد مضر هستند؟
اعمال تعرفه‌ها تأثیر منفی قابل‌توجهی بر شرکت‌ها و کسب‌وکارهای کانادایی دارد. برای درک بهتر این موضوع، تصور کنید یک فروشنده لیموناد هستید و عمده مشتریان شما از محله‌ای دیگر می‌آیند. اگر آن‌ها مجبور شوند ۲۵ درصد بیشتر برای خرید لیموناد شما بپردازند، احتمالاً ترجیح خواهند داد از فروشنده‌ای در محله خود خرید کنند.
همین وضعیت برای شرکت‌های کانادایی که به صادرات وابسته هستند، رخ می‌دهد. بسیاری از شرکت‌های کانادایی محصولات خود را به ایالات متحده صادر می‌کنند، اما افزایش هزینه‌های واردات باعث کاهش رقابت‌پذیری کالاهای آن‌ها در بازار آمریکا می‌شود. در صورت ادامه این روند، بسیاری از شرکت‌ها با کاهش فروش و سودآوری مواجه شده و در نتیجه، نرخ بیکاری افزایش خواهد یافت.
اگر این تأثیرات در سطح گسترده‌ای رخ دهد، ممکن است اقتصاد کانادا وارد رکود شود.
تأثیر تعرفه‌ها بر ارزش دلار کانادا
بانک مرکزی کانادا هشدار داده است که اعمال تعرفه‌ها در نهایت منجر به تضعیف ارزش دلار کانادا خواهد شد. همچنین، این شرایط می‌تواند موجب کاهش درآمدها، اختلال در زنجیره تأمین و افزایش تورم شود که همگی اثرات منفی بر اقتصاد ملی دارند.
توافق‌نامه تجارت آزاد و محدودیت‌های آن
کانادا و ایالات متحده دارای توافق‌نامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (CUSMA) هستند که برای تسهیل تجارت بین سه کشور کانادا، ایالات متحده و مکزیک طراحی شده است. بااین‌حال، این توافق شامل بندهایی است که به کشورها اجازه می‌دهد در شرایط خاص، مانند تهدید امنیت ملی، تعرفه‌هایی را اعمال کنند.
دولت آمریکا تاکنون سه بار، در سال‌های ۲۰۱۸، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۵، از این بند برای وضع تعرفه‌های جدید بر کالاهای کانادایی استفاده کرده است. کانادا می‌تواند این اقدامات را از طریق سازوکارهای حل اختلاف در توافق‌نامه به چالش بکشد، اما این فرآیند طولانی بوده و تضمینی برای موفقیت ندارد.
آیا کانادا می‌تواند به دنبال شرکای تجاری جدید باشد؟
بسیاری از کارشناسان معتقدند که کانادا باید وابستگی خود به بازار ایالات متحده را کاهش داده و به دنبال گسترش روابط تجاری با سایر کشورها باشد.
در حال حاضر، کانادا بیش از ۷۵ درصد از صادرات خود را به آمریکا انجام می‌دهد. هر روز، حدود ۳.۶ میلیارد دلار کالا بین دو کشور مبادله می‌شود که ارزش این تجارت را به بیش از یک تریلیون دلار در سال می‌رساند.
دولت کانادا در سال‌های اخیر تلاش کرده است تا فرصت‌های تجاری خود را در سایر نقاط جهان گسترش دهد. در حال حاضر، این کشور با بیش از ۵۰ کشور توافق‌نامه تجارت آزاد دارد که دو سوم اقتصاد جهانی و ۱.۵ میلیارد مصرف‌کننده را پوشش می‌دهد.
آیا کانادا می‌تواند صادرات انرژی به آمریکا را قطع کند؟
ایالات متحده به میزان قابل‌توجهی به نفت و گاز کانادا وابسته است. بااین‌حال، اعمال تعرفه‌های ۱۰ درصدی بر محصولات انرژی کانادایی نشان می‌دهد که دولت آمریکا به این وابستگی آگاه است.
برخی پیشنهاد داده‌اند که کانادا از این موضوع به‌عنوان یک ابزار فشار استفاده کرده و صادرات انرژی خود را متوقف کند. بااین‌حال، این اقدام می‌تواند ضربه سنگینی به اقتصاد کانادا، به‌ویژه در استان آلبرتا که مرکز صنعت نفت و گاز این کشور است، وارد کند.
جنگ تجاری بین کانادا و ایالات متحده، تأثیرات اقتصادی گسترده‌ای بر هر دو کشور دارد. درحالی‌که دولت کانادا تلاش می‌کند تا وابستگی خود به بازار آمریکا را کاهش دهد، اما ایجاد تغییرات اساسی در کوتاه‌مدت دشوار خواهد بود.
همچنین، ادامه تنش‌های تجاری می‌تواند منجر به کاهش ارزش دلار کانادا، افزایش قیمت‌ها و کاهش رشد اقتصادی شود. در این میان، دولت کانادا به دنبال راه‌حل‌های جایگزین، از جمله گسترش تجارت با سایر کشورها و اصلاح مقررات تجارت داخلی، برای کاهش اثرات منفی این بحران است.
