کانادا به ندرت سر خط اخبار جهانی را به خود اختصاص می‌دهد. اگر هم چنین اتفاقی بیفتد، بیشتر به خاطر ستارگان صنعت سرگرمی اهل کانادا مانند جاستین بیبر، سلین دیون و دریک است. برای کشوری با حدود 40 میلیون نفر، جمعیتی تقریباً هم اندازه کالیفرنیا، از نظر تعداد افراد مشهور عملکرد خوبی دارد. اما در حالی که ممکن است این کشور در عرصه فرهنگ پاپ و رپ از انتظارات عملکرد بهتری داشته باشد، در صحنه اقتصادی بین‌المللی به نسبت پتانسیل گسترده‌اش عقب افتاده است.
از نظر مساحت خشکی، کانادا با طولانی‌ترن خط ساحلی جهان دومین کشور بزرگ جهان است. کانادا در کنار اقیانوس‌های وسیع آرام و اطلس، در کنار دسترسی به قطب شمالِ تا حد زیادی دست‌نخورده در شمال آن، مزیت‌های تجاری عظیمی را دارا است. یک صادر کننده انرژی است. سومین ذخایر بزرگ اثبات شده نفت را دارد و پنجمین تولیدکننده بزرگ گاز طبیعی جهان است. کانادا همچنین دارای ذخایر بزرگی از مواد معدنی حیاتی برای انتقال انرژی سبز (Green Transition) است. و البته با بزرگترین اقتصاد جهان هم مرزی طولانی دارد.
با هر معیاری که آن را بسنجید جغرافیای کانادا نشان می‌دهد که این کشور می‌تواند یک ابرقدرت اقتصادی باشد. اما کمتر کسی تا به حال از این منظر به کانادا نگریسته است. از نظر اندازه، اقتصاد کانادا پس از ترکیه، ایتالیا و مکزیک در رتبه پانزدهم جهانی قرار دارد. سازمان همکاری و توسعه اقتصادی رشد سرانه تولید ناخالص داخلی کانادا تا سال 2060 را کمترین میزان در میان کشورهای پیشرفته پیش‌بینی کرده است.
کانادا در آغاز قرن بیستم شکوفا شد. شهر‌ها رشد کردند، و تخته گاز به سمت صنعتی شدن حرکت می‌کرد، و سرمایه‌گذاری از بریتانیا و ایالات متحده سرازیر شد. در سال 1904، ویلفرد لوریه، نخست وزیر وقت، پیش بینی کرد که «قرن بیستم قرن کانادا و توسعه کانادا خواهد بود.» با این حال، توسعه پس از جنگ جهانی دوم جای خود را به دوره‌های طولانی تورم بالا، افزایش کسری بودجه و قیمت‌های پایین کالا داد. پیش‌بینی لوریه برای قرن گذشته درست نبود و تا کنون برای قرن بیست و یکم هم درست از آب در نیامده است: گزارش شرکت «پرایس واترز» (PwC) از جهان در سال 2050، پیش‌بینی می‌کند که رتبه‌بندی اقتصاد جهانی کانادا تا اواسط قرن به رتبه 22 سقوط کند.
بهره‌وری پایین در مرکز چالش‌های رشد کانادا قرار دارد. یک کارگر کانادایی در عرض یک ساعت تنها می‌تواند کمی بیش از 70 درصد از آنچیزی را تولید کند، که یک کارگر آمریکایی می‌تواند تولید کند؛ بر اساس داده‌های سال 2022 بهره‌وری در کانادا کمتر از منطقه یورو و حتی بریتانیا است. بسیاری انتظار داشتند که اقتصاد غنی از منابع با پیشرفت جهانی شدن منتفع شود، اما بهره‌وری نسبی نیروی کار آن در واقع از سال 2000 در حال کاهش است.
کانادا به شدت معاملات آزاد را دنبال کرده است. در حال حاضر تنها کشور G7 است که چنین توافقاتی را با سایر اعضای G7 دارد. اما نتوانسته از این مزیت استفاده کند. استیونن براون، معاون رئیس آمریکای شمالی شرکت بریتانیایی Capital Economics، می‌گوید: «دو مورد از محرک‌های اصلی رشد اقتصادی کانادا یعنی منابع طبیعی و تولید، در سال‌های اخیر به دلیل ترکیبی از قوانین نظارتی سخت‌تر و افزایش رقابت از خارج، دچار مشکل شده است.»
محققان مرکز بهره‌وری و رفاه HEC Montreal استدلال می‌کنند که صنعت کانادا به اندازه کافی قوی نیست که بتواند در سطح جهانی رقابت کند. در واقع، وسعت کشور، جغرافیای کوهستانی و قوانین استانی ممکن است مانع رقابت، سرمایه‌گذاری و نوآوری در بین شرکت‌های آن شود. شورای بازرگانی آلبرتا تخمین می‌زند که این موانع تجارت داخلی معادل تعرفه‌ای 6.9 درصدی بر کالاها است. تدابیر محافظه‌کارانه صنعت کانادا را تحت فشار قرار داده است.
خیلی به هم جمعیت بستگی دارد. کانادا یکی از کمترین تراکم‌های جمعیت در جهان را دارد. نرخ باروری آن به شدت کاهش یافته است و افراد کافی برای سرمایه گذاری از پتانسیل اقتصادی خود را ندارد. همچنین ممکن است اولویت‌ها با دیگر کشورها متفاوت باشد. کانادا از نظر شاخص‌های سلامت، آموزش و رضایت از زندگی در رتبه بالایی قرار دارد. شهرهای پیشرو آن، کلگری، ونکوور و تورنتو، از بهترین شهرهای جهان برای زندگی در نظر گرفته می‌شوند.
جذابیت کانادا به عنوان مکانی برای زندگی و باز بودن آن برای مهاجرت به این معنی است که زمینه برای تغییر مشکلات جمعیتی آن وجود دارد. سال گذشته، این کشور به بالاترین نرخ رشد سالانه جمعیت در بیش از 60 سال گذشته دست یافت که بخش بزرگی از آن به دلیل تلاش‌های دولت برای جذب مهاجران بود. انتقال اقلیمی (climate transition) در حال حاضر تقاضا برای منابع عظیم مس و نیکل آن را نیز افزایش داده است. ذوب شدن صفحه یخی قطب شمال فرصت‌های تجاری جدیدی را برای شمال کانادا باز خواهد کرد.
بالا بردن تولید ناخالص داخلی برای تمام کشورها از اهمیت برابری برخوردار نیست. و واضح است که سبک زندگی کانادایی در سرتاسر جهان، و نه فقط در کشورهای در حال توسعه، مورد علاقه است. با این حال، تا زمانی که روند فعلی در بهره‌وری ادامه داشته باشد، استانداردهای زندگی کاهش می‌یابد و پتانسیل عظیم اقتصادی کانادا پنهان می‌ماند. این مایه سرخوردگی برای صدها هزاران نفری است که به دنبال زندگی بهتر و برای اقتصادی جهانی به کانادا می‌آیند.
ترجمه مقاله‌ای با همین عنوان از فایننشال تایمز
