بر اساس گزارشی که به تازگی در روزنامه گوب اند میل منتشر شده است، بحران رشد اقتصادی کانادا عمیق‌تر می‌شود. به گزارش این روزنامه آخرین ارقام سازمان آمار کانادا تأیید می‌کند که کانادا در سه ماهه چهارم سال 2023 یک کاهش دیگر در تولید ناخالص داخلی سرانه (per capita GDP) رخ داده است: که پنجمین کاهش در شش فصل گذشته، و بدترین کاهش پایدار تولید ناخالص داخلی سرانه در بیش از 30 سال گذشته است. تولید ناخالص داخلی سرانه، پس از تعدیل تورم، اکنون کمتر از سه ماهه چهارم سال 2014 یعنی نه سال پیش است.
بیشتر گزارش‌های خبری بر این واقعیت متمرکز بودند که خود تولید ناخالص داخلی (یعنی تولید کل، نه سرانه) عملاً کاهش نیافته است، و پس از کاهش کوچک سه ماهه سوم، 0.2 درصد افزایش داشته است – به این معنی که کانادا از رکود گریخته است.
این یک مشکل کوتاه مدت نیست. ده‌ها سال است که ادامه دارد. در دهه‌های 1950 و 60، اقتصاد کانادا پس از تورم با نرخی بیش از 5 درصد در سال رشد کرد. در دهه 1970 که تقریباً به 4 درصد کاهش یافت. در دهه 1980 به 3 درصد رسید. در دهه 1990 به 2.4 درصد در دهه 2000 به 2 درصد رسید. در طول 10 سال گذشته، میانگین رشد اقتصادی کانادا تنها 1.7 درصد بوده است. سال گذشته 1.1 درصد بود.
مهمتر از آن، رشد اقتصاد در حال حاضر کندتر از رشد جمعیت است، به همین دلیل است که تولید ناخالص داخلی سرانه اکنون در حال کاهش است. و تا آنجا که به استانداردهای زندگی مربوط می‌شود، تولید ناخالص داخلی سرانه است که واقعاً مهم است.
در برخی موارد همه اینها احساس کانادایی‌ها را از جایگاه خود در جهان به عنوان یکی از ثروتمندترین کشورها متزلزل می‌کند. «اگر نظرسنجی می‌کردید، فکر می‌کنم اکثر کانادایی‌ها هنوز ما را یکی از ثروتمندترین کشورهای روی زمین می‌دانند: شاید پنجم یا ششم. و یک زمانی ما چنین بودیم.» در اواخر سال 1981، کانادا در میان کشورهای سازمان توسعه و همکاری اقتصادی از نظر تولید ناخالص داخلی سرانه، پس از سوئیس، لوکزامبورگ، نروژ، ایالات متحده و دانمارک در رتبه ششم قرار گرفت.
اما ما دیگر چنین جایگاهی نداریم. در سال 2022 کانادا پانزدهمین کشور ثروتمند جهان بود. طی 40 سال متوالی، تولید ناخالص داخلی سرانه کانادا کندتر از 22 عضو دیگر سازمان توسعه و همکاری اقتصادی رشد کرد. کشورهایی که قبلاً از کانادا فقیرتر بودند،ایرلند، هلند، اتریش، سوئد، ایسلند، استرالیا، آلمان، بلژیک، فنلاند، اکنون از کانادا ثروتمندتر هستند.
و در طول 40 سال آینده؟ ممکن است به یاد داشته باشید که با توجه به نمودار بودجه 2022، کانادا پیش‌بینی کند که کمترین رشد تولید ناخالص داخلی سرانه را در میان کشورهای سازمان توسعه و همکاری اقتصادی تا سال 2060 خواهد داشت. ما باید به طور کامل معنی این را درک کنیم. کانادا دیگر یکی از ثروتمندترین کشورهای روی زمین نیست. در میان کشورهای ثروتمندتر، کانادا در مسیر تبدیل شدن به یکی از کشورهای فقیر است.
این تصویر به ویژه زمانی ناراحت کننده است که محل قرارگیری ما را با نزدیک ترین همسایه خود مقایسه کنید. در سال 1981، سرانه تولید ناخالص داخلی در کانادا 92 درصد تولید ناخالص داخلی ایالات متحده بود. تا سال 2022 به 73 درصد آن کاهش یافت. ترور تومب، اقتصاددان کانادایی نشان داده است که ثروتمندترین استان کانادا، آلبرتا، رتبه چهاردهم را از نظر ثروت در میان ایالت‌های ایالات متحده خواهد داشت. فقیرترین پنج استان در حال حاضر در میان شش فقیرترین حوزه قضایی آمریکای شمالی قرار دارند. انتاریو کمی بالاتر از آلاباما قرار دارد. بریتیش کلمبیا از کنتاکی فقیرتر است.
کانادایی‌ها به طور متوسط ساعت‌های بیشتری نسبت به سایر کشورها کار می‌کنند. با اندازه‌گیری راندمان کاری به ازای هر ساعت کار، که منظور ما از بهره‌وری نیروی کار است، در سال 2022 کانادا رتبه هجدهم را به خود اختصاص داد که پایین‌ترین نرخ رشد بهره‌وری را در سازمان توسعه و همکاری اقتصادی از سال 1981 به ثبت رساند.
باز هم، تضاد با ایالات متحده قابل توجه است: تا حدود سال 2000، بهره وری نیروی کار در دو کشور با نرخ های تقریباً قابل مقایسه ای رشد می کرد. از آن زمان، بهره‌وری ایالات متحده تقریباً سه برابر سریع‌تر رشد کرده است.
