کاهش بیسابقه مهاجران دائم و افزایش کارگران موقت

تحلیل جدیدی از دادههای اداره مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا که توسط موسسه متروپولیس و انجمن مطالعات کانادا انجام شده، نشان میدهد که پس از اعلام کاهش سطح مهاجرت توسط دولت فدرال، ورود ساکنان دائم جدید به کشور کاهش یافته، در حالیکه شمار کارگران موقت خارجی افزایش یافته و صدور مجوزهای موقت دیگر، بهویژه مجوزهای تحصیلی، کاهش چشمگیری داشته است.
در اکتبر گذشته، دولت فدرال به رهبری نخستوزیر وقت، جاستین ترودو، اعلام کرد که هدفگذاری برای جذب مهاجران دائم را از ۵۰۰ هزار نفر به ۳۹۵ هزار نفر تا سال ۲۰۲۵ کاهش میدهد. همچنین برای نخستینبار سقفی برای تعداد مجوزهای اقامت موقت (در شاخههای دانشجویی و کاری) تعیین شد: ۶۷۳٬۶۵۰ ویزا تا سال ۲۰۲۵.
بر اساس دادههای رسمی، جمعیت کانادا در سهماهه پایانی سال ۲۰۲۴ تنها ۰.۲ درصد رشد داشت که کندترین نرخ رشد از پایان سال ۲۰۲۰ تاکنون بوده است. جک جدواب، رئیس موسسه متروپولیس، با اشاره به این موضوع هشدار داد: «ما گفتوگوی ملی معناداری درباره اینکه آیا به رشد جمعیت نیاز داریم یا نه، نداریم. وابستگی شدید ما به مهاجرت در این زمینه نادیده گرفته شده است.»
جدواب افزود، نخستوزیر جدید، مارک کارنی، در نامه مأموریت خود وعده داده که سطح مهاجرت را به «سطوح پایدار» بازمیگرداند، عبارتی که به گفته وی، تفسیرپذیر و مبهم است.
طبق آمار، جمعیت کشور در ابتدای ژانویه ۲۰۲۵ به ۴۱٬۵۲۸٬۶۸۰ نفر رسید؛ افزایشی معادل ۶۳٬۳۸۲ نفر نسبت به سهماهه پیش از آن. این در حالیست که رشد جمعیت در سهماهه پیشین ۱۷۶٬۶۹۹ نفر بوده و کاهش مهاجرت نقش اصلی را در این افت ایفا کرده است.
میزان ورود مهاجران دائم در سهماهه نخست ۲۰۲۵ نسبت به مدت مشابه در سال قبل، ۱۵ درصد کاهش یافته است. بیشترین کاهش در میان مهاجران موقت از طریق برنامه تحرک بینالمللی (IMP) رخ داده است که شامل مجوزهای کار پس از فارغالتحصیلی، قراردادهای دوجانبه، و انتقالات درونشرکتی میشود. تعداد ویزاهای IMP از ۲۳۰٬۴۰۵ در سهماهه نخست ۲۰۲۴ به ۱۷۶٬۸۰۵ در سال ۲۰۲۵ کاهش یافته است.
در حالی که ورود کارگران خارجی موقت از ۴۲٬۷۳۰ نفر به ۴۴٬۶۷۵ نفر افزایش یافت، صدور مجوزهای تحصیلی با ۲۰ درصد کاهش از ۱۲۱٬۰۷۰ به ۹۶٬۰۱۵ نفر رسید. استان انتاریو با کاهش بیش از ۱۴ هزار مورد در این حوزه بیشترین افت را تجربه کرد.
بیشترین کاهش صدور ویزای تحصیلی برای متقاضیان از کشورهای هنگکنگ (۴۰ درصد)، غنا (۳۹ درصد)، هند و برزیل (هر دو ۳۱ درصد) ثبت شده است.
تمام استانها بهجز نیوفاندلند و لابرادور، کاهش در جذب مهاجران دائم را تجربه کردند. بیشترین افت در جزیره پرنس ادوارد (۳۹ درصد) و کبک و نوا اسکوشیا (هر یک ۲۹ درصد) دیده شد. نیوفاندلند و لابرادور تنها استانی بود که افزایش ۱۲ درصدی در جذب مهاجر داشت.
سهم کبک از مهاجران دائم جدید برای نخستینبار به کمتر از ۱۰ درصد رسید؛ در حالیکه انتاریو ۴۵ درصد، آلبرتا ۱۳ درصد و بریتیش کلمبیا ۱۴ درصد را جذب کردند.
نسبت پناهندگان در میان مهاجران دائم جدید از ۱۵ درصد در سهماهه نخست ۲۰۲۴ به ۱۱ درصد در سال ۲۰۲۵ کاهش یافت. این در حالیست که سهم مهاجران اقتصادی اندکی افزایش یافت و از ۶۳ درصد به ۶۵ درصد رسید. پذیرش پناهندگان در استانهایی چون کبک (۵۸ درصد کاهش)، انتاریو (۴۰ درصد کاهش) و نیوفاندلند و لابرادور (۷۲ درصد کاهش) افت قابل توجهی داشته است.
درخواستهای پناهندگی در فرودگاههای کانادا با افت ۷۵ درصدی از ۱۳٬۴۰۰ به ۳٬۳۴۰ رسیده و درخواستها در مرزهای زمینی نیز کاهش داشته است. بیشترین افت مربوط به متقاضیان از مکزیک (۷۲ درصد) و بنگلادش (۸۲ درصد) بوده است.
در حالی که پذیرش پناهندگان افغان (۶۵ درصد)، ایرانی (۴۹ درصد) و سوری (۵۳ درصد) کاهش یافته، شمار پناهندگان پذیرفتهشده از کلمبیا (۷۰ درصد افزایش)، اوکراین (۵۹ درصد) و سومالی (۴۳ درصد) رشد داشته است.
این تحولات نشان میدهند که سیاستهای جدید مهاجرتی کانادا آثار گستردهای بر ترکیب جمعیتی، بازار کار و تعهدات انسانی این کشور گذاشتهاند. به نظر میرسد گفتوگویی ملی و روشن درباره مسیر آینده مهاجرت در کانادا بیش از هر زمان دیگری ضرورت یافته است.