گزارش جدید شاخص جهانی شهرها در سال ۲۰۲۵ که توسط مؤسسه اقتصادی آکسفورد منتشر شده، نشان می‌دهد که شهر تورنتو از نظر دسترسی به مسکن یکی از بدترین شهرهای جهان محسوب می‌شود؛ موضوعی که کارشناسان آن را نتیجه دهه‌ها سوء‌مدیریت در سیاست‌گذاری، تأخیر در روند توسعه و فشار شدید ناشی از تقاضای روزافزون جمعیت می‌دانند.
طبق این گزارش، بازار مسکن گران‌قیمت تورنتو باعث شده است که ساکنان این شهر بخش بیشتری از درآمد خود را صرف هزینه‌های مسکن کنند؛ رقمی که از بیشتر شهرهای بزرگ جهان بالاتر است.
در حالی که دولت فدرال کانادا اخیراً وعده داده که مالیات بر کالا و خدمات (GST) را برای خرید نخستین خانه‌های زیر یک میلیون دلار حذف کند، منتقدان بر این باورند که قوانین محدودکننده، هزینه‌های بالای ساخت و ساز و روند کند صدور مجوز ساخت‌وساز، این بازار را برای اکثر خریداران غیرقابل دسترس کرده است.
با وجود کاهش ۴ درصدی قیمت مسکن در منطقه تورنتو در ماه می نسبت به سال گذشته، میانگین قیمت یک خانه همچنان بیش از ۱.۱ میلیون دلار است؛ موضوعی که به‌گفته شهردار تورنتو، الیویا چاو، فشار سنگینی را به خانواده‌ها وارد کرده و رؤیای مالکیت خانه را از بسیاری از جوانان گرفته است. وی در یک نشست خبری تأکید کرد: «در ۲۰ سال گذشته، جمعیت تورنتو ۳۵ درصد افزایش یافته اما عرضه مسکن مقرون‌به‌صرفه متناسب با آن رشد نکرده است.»
پروژه‌های آماده، منتظر تأمین مالی
شهر تورنتو برنامه‌ای برای معافیت برخی پروژه‌های ساختمانی از پرداخت هزینه‌های توسعه در نظر گرفته، مشروط بر اینکه حداقل ۲۰ درصد از واحدهای آنها مقرون‌به‌صرفه باشند. با این حال، میزان تقاضا برای این برنامه بسیار فراتر از ظرفیت تأمین مالی شهر بوده است. به گفته شهردار، در حال حاضر حدود ۳۰۰ هزار واحد مسکونی از ۷۰ توسعه‌دهنده مختلف آماده اجرا هستند، اما به دلیل نبود بودجه از سوی سطوح بالاتر دولت، همچنان در مرحله انتظار باقی مانده‌اند.
فرانک کلیتون، پژوهشگر ارشد در دانشگاه متروپولیتن تورنتو، می‌گوید که تنها در تورنتو، هزینه‌های ساخت می‌تواند بیش از ۱۰۰ هزار دلار به قیمت نهایی یک خانه اضافه کند، و در برخی مناطق اطراف این رقم می‌تواند به بیش از ۲۰۰ هزار دلار برسد. کلیتون سه عامل اصلی بحران مسکن در تورنتو را چنین معرفی می‌کند: هزینه‌های بالا، قوانین محدودکننده برنامه‌ریزی شهری، و تقاضای بی‌وقفه ـ که بخشی از آن به دلیل مهاجرت است. تنها در سال گذشته، حدود ۳۰۰ هزار نفر تازه‌وارد به منطقه آمدند که فشار بیشتری بر بازار وارد کرده است.
نیاز به اصلاح فوری در ساختار مالیاتی و شهری
دیو ویلکس، رئیس انجمن صنعت ساخت‌وساز و توسعه زمین (BILD)، هشدار می‌دهد که بازار با پیامدهای واقعی مواجه شده است. او می‌گوید: «در حال حاضر شاهد پایین‌ترین سطح فروش خانه‌های نوساز در هفت ماه متوالی هستیم و این کاهش شدید ساخت‌وساز نشانه خطرناکی است.» به گفته وی، سالانه ۸۰ هزار نفر منطقه تورنتو را ترک می‌کنند و اگر اقدامی فوری انجام نشود، مشکل وخیم‌تر خواهد شد.
ویلکس خواستار بازنگری فوری در فرمول مالیات فروش ترکیبی (HST) شده که از سال ۱۹۹۱ تاکنون اصلاح نشده است. او می‌گوید که بازنگری در این مالیات می‌تواند هزینه‌ها را تا ۱۳ درصد کاهش دهد. همچنین تأکید می‌کند که حذف GST فقط برای خانه‌های زیر یک میلیون دلار، در شهری مانند تورنتو که قیمت میانگین به مراتب بالاتر است، تأثیر محدودی خواهد داشت.
عرضه کم و تقاضای رو به رشد
جیسون مرسر، مدیر اطلاعات در هیئت مشاور املاک منطقه‌ای تورنتو، معتقد است که گرچه از نظر فنی توان خرید برای برخی خانوارها به دلیل کاهش نسبی قیمت‌ها و نرخ بهره بهبود یافته، اما اگر روند ساخت‌وساز پاسخگوی تقاضای آینده نباشد، قیمت‌ها مجدداً اوج خواهند گرفت.
به گفته وی: «در زمینه سیاست‌گذاری عمومی، باید به راه‌هایی اندیشید که جریان مستمر و پایدار ساخت‌وساز مسکن را تضمین کند.»
سیاست‌های محیط‌زیستی یا مانع توسعه؟
کلیتون ریشه‌های بحران را به اوایل دهه ۲۰۰۰ مرتبط می‌داند؛ زمانی که استان انتاریو تمرکز خود را بر حفاظت زیست‌محیطی گذاشت و منطقه گرین‌بِلت را معرفی کرد. به گفته وی، این سیاست‌ها مانع توسعه زمین‌های جدید و تأمین نوع خانه‌هایی شد که اکثر مردم خواهان آن هستند؛ مانند خانه‌های شهری و ویلایی.
او نتیجه‌گیری می‌کند: «اگر عرضه زمین رقابتی باشد، قیمت‌ها افزایش چشمگیری نخواهند داشت.»
در نهایت، بیشتر کارشناسان اتفاق‌نظر دارند که بدون تغییرات ساختاری و فوری در حوزه سیاست‌گذاری، مقررات ساخت‌وساز، سیستم مالیاتی و روند صدور مجوز، بحران مسکن در تورنتو پابرجا خواهد ماند. به گفته دیو ویلکس: «زمان گفت‌وگو به پایان رسیده؛ اکنون زمان اقدام است.»
