دولت کانادا برای تقویت بخش فناوری به سرعت در حال رشد خود، راهبرد استعدادهای فناوری (Tech Talent Strategy) را در ژوئن 2023 با هدف جذب متخصصان و کارآفرینان معرفی کرد. به عنوان بخشی از این استراتژی، دولت بهبودهایی را در برنامه ویزای استارت آپ اعلام کرد.
برنامه ویزای استارت آپ برای کمک به کارآفرینان خارجی برای کسب اقامت دائم در کانادا طراحی شده است. در ابتدا به عنوان یک پروژه آزمایشی پنج ساله در سال 2013 معرفی شد، و برای جایگزینی برنامه قدیمی کارآفرین فدرال (Federal Entrepreneur Program) که از دهه 1970 در حال اجرا بود، ایجاد شد.
با این حال، برنامه ویزای استارت آپ جایگزین مناسبی نیست. اگرچه این برنامه در طول سال‌ها رشد کرده است، اما تحلیل ما نشان داد که هنوز فقط نصف اندازه برنامه فدرال کارآفرین در سال 2010 است.
برنامه ویزای استارت‌آپ در تعدادی از زمینه‌های کلیدی، از جمله ایجاد شغل، فرصت‌های تجارت جهانی و دوام بلندمدت کسب‌وکارها عملکرد خوبی نداشته است.
ایجاد شغل
اهمیت اصلی برنامه ویزای استارت آپ توانایی آن در ایجاد شغل است. بر خلاف برنامه کارآفرین فدرال، که افرادی که به کانادا می‌آیند باید حداقل یک شغل جدید ایجاد کنند، برنامه ویزای استارت آپ شرایط ایجاد شغل را در معیارهای پذیرش خود ندارد.
به دلیل ایجاد شغل است که کانادا مسیرهای خود را برای اقامت دائم گسترش داده است. مهاجران با تجربیات حرفه‌ای مختلف می‌توانند به اقتصاد رو به رشد کانادا کمک کنند و مهاجرت کلاس اقتصادی نقش مهمی در این رشد ایفا می‌کند.
مطالعه‌ای در سال 2019 توسط سازمان آمار کانادا نشان داد که شرکت‌های متعلق به مهاجران نسبت به شرکت‌هایی که متعلق به متولدین کانادا هستند، رشد خالص شغلی بیشتری در هر شرکت داشتند.
نوآوری و بین‌المللی شدن
به غیر از ایجاد شغل، برنامه ویزای استارت‌آپ اهداف دیگری برای تقویت نوآوری و بین‌المللی شدن دارد. با این حال، توانایی برنامه ویزای استارت‌آپ برای جذب مشاغلی که نوآور هستند هنوز مشخص نیست.
قبل از اجرای برنامه ویزای استارت‌آپ، کسب‌وکارهایی که تحت رهبری مهاجران در کانادا ایجاد می‌شدند، عمدتاً نوآورانه بودند.
مطالعه‌ای دیگر با استفاده از داده‌های سال‌های 2011، 2014 و 2017 انجام شد، نشان داد که مشاغل تحت رهبری مهاجران که برای بیش از 20 سال در کانادا فعالیت می‌کنند، در مقایسه با شرکت‌های مشابه کانادایی، احتمال بیشتری برای اجرای نوآوری‌ها در فرآیندها، محصولات یا بازاریابی و استفاده از طرح‌های ثبت ختراع دارند. این نشان می‌دهد که کسب‌وکارهای برنامه کارآفرین فدرال لزوماً عملکرد ضعیفی نداشته‌اند.
در حالی که پیش‌بینی می‌شود کسب‌وکارهایی که از طریق برنامه ویزای استارت‌آپ وارد بازار کانادا می‌شوند عملکرد بهتری خواهند داشت، فقدان داده‌ها تعیین اینکه آیا واقعاً چنین است یا خیر را دشوار می‌کند. بیشتر استارت‌آپ‌هایی که در کانادا از طریق این ویزا واد بازار می‌شوند در مراحل اولیه تشکیل قرار داند و اگرچه ممکن است نوآور باشند، با اینحال احتمالاً از نظر بقا و طول عمر با چالش‌هایی مواجه خواهند شد.
محدودیت های مالی و تعهدات بدهی
حوزه دیگری که برنامه ویزای استارت‌آپ در آن عملکرد ضعیفی دارند، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است. در حالی که دستورالعمل‌های وزارتی حاکم بر این برنامه به صراحت بیان نمی‌کند که سرمایه فقط باید از سوی سرمایه‌گذاران کانادایی باشد، تعداد قابل توجهی از سازمان‌های تعیین‌شده در کانادا مستقر هستند. این نشان می‌دهد که این برنامه به جای جذب سرمایه خارجی، بر جذب کارآفرینان خارجی به کانادا متمرکز است.
در مقابل، کارآفرینان خارجی که از طریق برنامه کارآفرینی فدرال آمده بودند، سرمایه خارجی خود را با خود همراه داشتند. این برنامه از این کارآفرینان می‌خواست که دارایی خالص حداقل 300 هزار دلار داشته باشند. این رویکرد باعث شد که آنها 3.1 تا 4.5 درصد بیشتر از همتایان متولد کانادایی خود به منابع مالی و شبکه‌های شخصی برای راه اندازی سرمایه گذاری خود متکی باشند.
متقاضیان ویزای استارت آپ
یک مسئله این است که آیا برنامه ویزای استارت‌آپ، متقاضیان بالقوه را از سایر برنامه‌های مهاجرتی منحرف می‌کند یا خیر. مسئله دیگر این است که این برنامه آیا مسیر مطمئنی برای کسانی است که با دیگر شیوه‌ها نمی‌توانند به کانادا مهاجرت کنند یا نه.
کارآفرینان خارجی که از طریق ویزای استارت‌آپ می‌آیند، جوان‌تر، تحصیل کرده‌تر و دانش بهتری به زبان انگلیسی یا فرانسوی نسبت به کسانی که از طریق برنامه کارآفرینی فدرال آمده‌اند، هستند.
این ویژگی‌ها مشابه مواردی است که از طریق مسیرهای دیگر به دست می‌آیند، با این تفاوت که متقاضیان ویزای استارت‌آپ مهارت‌های کارآفرینی را به همراه دارند. اما این متقاضیان می‌توانند به راحتی از طریق مسیرهای دیگری مانند اکسپرس انتری یا برنامه‌های مهاجرتی استانی وارد کانادا شوند.
از نظر کیفیت فردی متقاضیان، ویزای استارت آپ کمک قابل توجهی به ترکیب مهارت‌های مهاجرت به کانادا نمی‌کند. با این حال، فرصتی برای سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌های خارجی فراهم می‌کند – تمام آن چیزی که این کارآفرینان نیاز دارند، اکوسیستمی است که به آنها کمک می‌کند تا پیشرفت کنند.
