آیا شرکت در راهپیمایی حمایت فلسطین در کانادا می‌تواند به اخراج از کار منجر شود
از آغاز خشونت‌ها بین اسرائیل و فلسطین در اوایل ماه گذشته، هزاران نفر در حمایت از مردم فلسطین به خیابان‌ها آمدند و خواهان پایان بمباران و اعتراض به سیستم آپارتاید اسرائیل و اشغال غیرقانونی فلسطین شدند. در همین حال، کسانی که در کنار اسرائیل هستند تظاهرات خود را برپا کرده‌اند و بسیاری همبستگی فلسطین را با یهودستیزی و حمایت از حماس یکسان قلمداد می‌کنند.
برای شاغلینی که در همبستگی با فلسطین ایستاده‌اند (و کسانی که از اسرائیل حمایت می‌کنند)، این لحظه سیاسی پرتنش باعث ایجاد ابهام در مورد حقوق آنها در محل کار شده است.
اولین روزهای درگیری شاهد اخراج یک خلبان ایر کانادا به دلیل پست‌های ضد اسرائیلی‌اش در شبکه‌های اجتماعی بودیم. اخیراً، سارا جاما، نماینده پارلمان انتاریو، پس از فراخوان علنی برای آتش‌بس در غزه و انتقاد از آپارتاید و تجاوز اسرائیل، مورد انتقاد قرار گرفت و از مجمع نمایندگان حزب دموکراتیک نوین (NDP) اخراج شد. در همین حال، اتحادیه‌های کارگری و دانشجویی در دانشگاه‌ها، از جمله یورک، مک مستر و دانشگاه متروپلیتن مونترال، به طور علنی با مدیران روسای دانشگاه‌ها بر سر بیانیه‌هایی در مورد این جنگ درگیر شده‌اند.
در یک مقاله اخیر توسط فایننشال پست، هاوارد لویت، وکیل و ستون نویس اهل انتاریو، خواستار اخراج هر فردی در سِمَت‌های عمومی یا مدیریتی به بهانه آنچیزی شد که او آن را شرکت در «جشن‌های نفرت» (hate fests) حامی حماس می‌نامد. با این حال، لویت تمایزی بین «جشن نفرت» و تظاهرات مشروع قائل نمی‌شود.
بنابراین، آیا واقعاً می‌توان کارمندان و شاغلین کانادایی را به دلیل راهپیمایی در حمایت از فلسطین اخراج کرد؟ در برخی موارد، شاید. اما برخلاف ادعای لِویت، صرف شرکت در تظاهرات حمایت از فلسطین دلیلی برای اخراج فوری نیست. همچنین مهم است که حقوق بشر قانونی ممکن است به کارمندان محافظت‌های کلیدی در برابر کارفرمایان عصبانی بدهد.
برای شروع، این که کارگر عضو اتحادیه باشد یا نه، تفاوت زیادی دارد. کارمندان غیر اتحادیه باید بدانند که در مورد آنها، کارفرمایان این اختیار را دارند که در هر زمان و تقریباً به هر دلیلی قرارداد کاری کار آنها را خاتمه دهند. این تا زمانی مجاز است که کارفرما بتواند بهانه‌ای موجه بیاورد یا غرامت معقول پرداخت کند. در همین حال، کارمندان اتحادیه‌ای معمولاً نمی‌توانند اخراج شوند، مگر اینکه دلیل موجهی وجود داشته باشد.
در هر صورت، تا حد زیادی به مسئله دلیل عادلانه اخراج بستگی دارد. ایجاد دلیل ساده آسان نیست، معمولاً به مواردی مانند سوء رفتار جدی، غفلت مستمر از انجام وظیفه و بی کفایتی نیاز دارد. ارتکاب یک جنایت جدی نیز می‌تواند فقط علت باشد، اما نه همیشه.
شکل دیگری از دلیل عادلانه اخراج، مربوط به گفتمان پیرامون اسرائیل و فلسطین، «رفتار مخرب برای برند» است. این می‌تواند شامل تحریک یا تایید خشونت یا نفرت، سخنان تبعیض آمیز، یا انتقاد صریح از کارفرما باشد. گفتار یا اعمال آزاردهنده، تبعیض آمیز یا تهدید آمیز در مورد دیگران در محل کار نیز می‌تواند باعث اخراج شود.
با این حال، شرکت صرفاً در یک تظاهرات سیاسی که توسط رئیس شخص تأیید نشده است، دلیلی برای اخراج نیست. به یاد داشته باشید، اگرچه، اگر کارمند در اتحادیه نباشد، این تنها به این معنی است که اگر کارفرما آنها را اخراج کند، حق دریافت مقداری حقوق را خواهند داشت.
همچنین بسیار مهم است که گناه هم‌باوری (guilt by association) مفهومی نیست که قانون کانادا آن را به رسمیت شناخته باشد. به عبارت دیگر، رفتن به یک راهپیمایی که در آن شخص دیگری سخنان نفرت‌آمیز یا از خط عبور می‌کند، نباید دلیلی برای اخراج باشد.
سپس مسئله قوانین حقوق بشر وجود دارد که انواع مختلف تبعیض را منع می‌کند. اخراج‌های تبعیض‌آمیز غیرقانونی هستند، خواه کارمند عضو اتحادیه باشد یا نباشد. در برخی موارد، دادگاه های حقوق بشر دستور می‌دهند که کارکنان پس از اخراج به دلیل تبعیض به کار خود بازگردانده شوند.
تمام قوانین حقوق بشر کانادا شامل نژاد، قومیت، محل مبدا و مذهب به عنوان پیش‌زمینه‌های محافظت شده است. تقریباً به طور قطع، اخراج یک کارمند فلسطینی تبار به دلیل شرکت مسالمت‌آمیز در تظاهرات طرفدار فلسطین، تبعیض در یک یا چند مورد از این دلایل فوق است. البته یک فرد یهودی اخراج شده به دلیل شرکت در تظاهرات طرفدار اسرائیل نیز می‌تواند همین ادعا را داشته باشد.
برای متحدان آرمان فلسطین (Palestinians’ cause) که بر اساس پیشینه‌شان توسط قانون محافظت نشده‌اند (مثلاً یک معترض غیر عرب و غیرمسلمان در تظاهرات حمایت فلسطین)، اوضاع کمی پیچیده‌تر می‌شود.
قوانین حقوق بشر در اکثر استان های کانادا، از جمله بریتیش کلمبیا، مانیتوبا، و نوا اسکوشیا، اعتقادات سیاسی را به عنوان یک زمینه محافظت شده ذکر می‌کند. در هر یک از این حوزه‌های قضایی، اخراج یک کارمند به دلیل رفتن به یک تظاهرات سیاسی قانونی نقض آشکار است. با این حال، در قوانین حقوق بشر انتاریو، آلبرتا، ساسکاچوان، نوناووت و حوزه قضایی فدرال چنین حمایتی برای باورهای سیاسی وجود ندارد.
با این حال، آنچه قانون حقوق بشر انتاریو دارد، ممنوعیت تبعیض «به دلیل رابطه، معاشرت یا معامله با شخص یا افرادی است که برای انجام کار‌ها ممنوعه شناسایی شده‌اند.
محافظت در برابر تبعیض برای ارتباط با گروه‌های محافظت شده می‌تواند پیامدهای شدیدی برای فعالان و متحدان از هر نوع داشته باشد. فردی که در انتاریو به دلیل شرکت در راهپیمایی فلسطین اخراج شده است، می‌تواند شکایت کند که به دلیل ارتباط با آرمان فلسطینی مورد تبعیض قرار گرفته است.
به نظر می‌رسد این سوابق نشان می‌دهد که اخراج یک کارمند صرفاً به دلیل راهپیمایی در حمایت از یک جامعه تحت حمایت قانون (Code-protected community)، که بدون شک فلسطینی‌ها را نیز در بر می‌گیرد، در انتاریو غیرقانونی است. همین امر در مورد ابراز حمایت عمومی از آرمان فلسطین در زمان مرخصی نیز صدق می‌کند.
سخنرانی سیاسی در محل کار پر دردسرتر است، زیرا کارفرمایان می‌توانند استدلال کنند که این کار مخرب است و در مواردی که پس از اخطارها ادامه می‌یابد، نافرمانی عمدی است. کارگرانی که با فشار روسای خود مواجه می‌شوند و می‌خواهند از مشکلات دوری کنند، عاقلانه است که از سخنان تفرقه‌انگیزانه در محل کار اجتناب کنند.
هر کارمند کانادایی که صرفاً به دلیل شرکت در راهپیمایی فلسطین یا ارسال احساسات غیرنفرت آمیز طرفدار فلسطین در فضای مجازی اخراج شده باشد، تقریباً به طور قطع حقوق آنها نقض شده است. آنها برای مقابله این نقض حقوق می‌توانند از راه قانونی اقدام کنند. برای کسانی که از مردم فلسطین دفاع کرده‌اند یا می‌خواهند اما از اخراج می‌ترسند: حقوق خود را بدانید، حمایت خود را صلح‌آمیز ابراز کنید و به مبارزه ادامه دهید.
ترجمه مقاله‌ای تحت همین عنوان به قلم توبی کینگ در نشریه آمریکایی Jacobin
