درگذشت آلیس مونرو نویسنده برنده جایزه نوبل کانادایی
آلیس مونرو، نویسنده مشهور کانادایی، که به دلیل روایتهای جذابش در مورد زندگی در محیطهای روستایی کانادایی شناخته میشود، در سن 92 سالگی در خانه خود در پورت هَوپ، انتاریو درگذشت. مونرو، برنده جایزه نوبل ادبیات در سال 2013، میراثی از درخشش ادبی به جای گذاشته است که بیش از شش دهه را در بر میگیرد.
مونرو در سال 1931 در وینگهام، انتاریو متولد شد و سفر ادبی ا. با مجموعه داستانهای کوتاه موفقیتآمیز او در سال 1968 آغاز شد، «رقص سایههای شاد» (Dance of The Happy Shades) که برنده جایزه معتبر فرماندار کل (Governor General’s Award) کانادا شد. او در طول فعالیت پربار ادبی خود سیزده مجموعه داستان کوتاه، یک رمان با عنوان «زندگی دختران و زنان» (Lives of Girls and Women) و دو جلد داستان منتخب نوشت و تحسین گستردهای را برای او به ارمغان آورد.
روایتهای مونرو، که اغلب با آثار آنتوان چخوف مقایسه میشود، با عمق و همدلی به پیچیدگیهای تجربه انسانی میپردازد. داستانهای او که عمدتاً در روستاهای انتاریو اتفاق میافتد، جوهر مردم، فرهنگ و شیوه زندگی آن منطقه را به تصویر میکشد.
یکی از آثار برجسته مونرو، «خرس از کوه آمد» (The Bear Came Over the Mountain) در فیلم تحسین شده «دور از او» (Away from Her) در سال 2006 با بازی جولی کریستی و گوردون پینسنت مورد اقتباس قرار گرفا. مشارکت او به ادبیات زمانی که جایزه بینالمللی من بوکر را برای یک عمر دستاورد هنری در سال 2009 دریافت کرد نیز بیشتر مورد توجه قرار گرفت.
در سال 2013، مونرو با دریافت جایزه نوبل ادبیات مفتخر شد و جایگاه خود را به عنوان یک «استاد بی بدیل داستان کوتاه معاصر» تثبیت کرد. نثر آلیس مونرو اغلب به دلیل وضوح، دقت و عمق آن مورد ستایش منتقدان قرار گرفته است. او توانایی قابل توجهی در کاوش در پیچیدگیهای روابط انسانی و زندگی روزمره دارد. ویژگی نوشتههای مونرو توجه به جزئیات و کاوش در ظرایف ظریف رفتار و احساسات انسانی است.
یکی از ویژگ های نثر مونرو استفاده ماهرانه او از ساختار روایی است. او اغلب از تکنیکهای داستانسرایی غیرخطی استفاده میکند و در زمان به جلو و عقب جهش میکند تا جنبههای مختلف زندگی و تجربیات شخصیتهایش را آشکار کند. این رویکرد به او اجازه میدهد تا روایتهایی با بافت غنی خلق کند که گذر زمان و تأثیر حافظه بر هویت فردی را بررسی میکند.
مونرو به خاطر استفاده مقتصدانه از واژگان نیز معروف است. او استعدادی در انتقال احساسات و بینشهای پیچیده با ایجاز قابل توجه دارد و اغلب از زبان ساده و کم بیان برای تأثیرگذاری عالی استفاده میکند. این رویکرد مینیمالیستی به او این امکان را میدهد تا بدون انحراف به ملودرام یا احساسات، یک ضربه عاطفی قدرتمند به داستانهایش وارد کند.
مجموعه آخر او، «زندگی عزیز»، که در سال 2012 منتشر شد، ترکیبی از 14 داستان نیمهخودزندگینامهای بود که برایش جایزه نوبل ادبیات به ارمغان آورد. این کتاب آخرین مجموعه داستانهای او بود.
او در آن زمان به روزنامه نشنال پست گفته بود که مجموعه Dear Life یک ویژگی منحصر به فرد دارد و آن این است که این کتاب آخر اوست.
میراث ادبی آلیس مونرو احتمالا تا مدتها پس از درگذشت او باقی خواهد ماند. مونرو بهعنوان یکی از تحسینشدهترین داستاننویسان زمان خود، ردپایی محو نشدنی در چشمانداز ادبی به جای گذاشته است. پس از درگذشت او، داستانهای مونرو احتمالاً به دلیل شخصیتهای ظریف، روایت سرایی استادانه و مشاهدات دقیق از طبیعت انسان مورد مطالعه و قدردانی قرار خواهند گرفت. تأثیر او بر ادبیات معاصر، به ویژه ژانر داستان کوتاه، قابل توجه است و آثار او برای نسلهای آینده به عنوان آثار کلاسیک در نظر گرفته میشوند.
بهفارسی آثار زیر از آلیس مونرو ترجمه شدهاند:
- «فرار» ترجمهٔ مژده دقیقی، انتشارات نیلوفر.
- «رؤیای مادرم» ترجمهٔ ترانه علیدوستی، نشر مرکز.
- «دست مایهها» ترجمهٔ مرضیه ستوده.
- «دورنمای کاسل راک» ترجمهٔ زهرا نیچین، نشر افراز.