تأثیرات فاجعهبار جنگ هستهای بر کانادا
بر اساس مقالهای که روز شنبه در روزنامه تورنتو استار منتشر شد، در صورتی که جنگ هستهای رخ دهد، «کانادا یکی از بدترین نقاط جهان برای زندگی، یا بهتر بگوییم، برای مرگ، خواهد بود.»
بر اساس این گزارش، شهرهای بزرگی مانند تورنتو و ونکوور به دلیل اهمیت نظامی و اقتصادی خود به احتمال زیاد هدف حملات هستهای قرار خواهند گرفت. اثرات فوری انفجارهای هستهای، شامل حرارت شدید، موجهای انفجار و تشعشعات رادیواکتیو، باعث ویرانی و خسارات جانی گستردهای خواهد شد.
آلن روبوک، یکی از پژوهشگران برجسته در حوزه مطالعات تخریب هستهای، تصویر ترسناکی را ارائه میدهد. وی از نیوجرزی، جایی که به عنوان استاد در دانشگاه راتگرز مشغول به کار است، اظهار میکند: «کشورهایی مانند کانادا، فکر میکنید به خاطر عضویت در ناتو و حفاظت توسط سلاحهای هستهای آمریکایی، در امان هستند. اما در واقعیت اینطور نیست. اگر این سلاحها مورد استفاده قرار گیرند، همه شما از گرسنگی خواهید مرد.»
روبوک به سناریوی «زمستان هستهای» اشاره میکند، یک فرضیه که وی در دهه ۱۹۸۰ از طریق مدلسازی کامپیوتری ایجاد کرد و در طول دههها پیچیدگی بیشتری یافته است. این سناریو نشان میدهد که در صورت وقوع جنگ هستهای، کشورها به بمباران شهرها و تاسیسات نظامی راهبردی یکدیگر خواهند پرداخت. این اقدام باعث ایجاد آتشسوزیهای عظیمی خواهد شد که نه تنها افراد روی زمین را میسوزاند، بلکه تودههای دود عظیمی را به هوا میفرستد که کره زمین را در یک پردهای از دوده فرو میبرد و مانع از رسیدن نور خورشید به سطح زمین میشود.
براساس مقالهای که روبوک در سال ۲۰۲۲ همنویسنده آن بوده، این فاجعه میتواند به تغییرات آب و هوایی فوری منجر شود و کشاورزی جهانی را دچار فروپاشی کند و میلیاردها نفر حتی در مناطقی که مستقیماً درگیر جنگ نشدهاند، از گرسنگی بمیرند.
این مقاله نقشهای از جهان را شامل میشود که کشورهای مختلف با رنگهای متفاوتی به نمایش درآمدهاند و نشاندهنده تعداد ساکنانی است که بر اساس مدلسازی اخیر احتمالاً کشته میشوند. حتی در محاسباتی که ۲۵۰ سلاح هستهای شلیک میشوند (که تنها درصد کمی از سلاحهای موجود است)، کانادا به رنگ قهوهای تیره در خواهد آمد. به دلیل شرایط آب و هوایی سرد کانادا و با فرض توقف تجارت بینالمللی و استفاده از نیمی از خوراک دام برای مصرف انسانی، ۹۵ تا ۱۰۰ درصد جمعیت این کشور به احتمال زیاد از گرسنگی خواهند مرد.
هرچند که این نوع فاجعه به نظر دور از واقعیت است، اما روبوک و بسیاری از دانشمندان، فعالان و کارشناسان بازدارندگی هستهای نگران هستند که وقوع این نوع بحران به قلمرو ممکن نزدیکتر شده است.
نشانههای هشداردهنده فراوانی وجود دارد. تهاجم روسیه به اوکراین و رقابت بین دموکراسیهای غربی تحت رهبری آمریکا، تنشهای قدرتهای بزرگ را به دنیایی که تسلط آمریکا دیگر یک امر قطعی نیست، بازگردانده است. تهدیدات هستهای در اروپا، جایی که ولادیمیر پوتین، ادعا میکند که کشورش آماده جنگ هستهای است اگر غرب او را به چالش بکشد، دیده میشود. همچنین، وضعیت بحرانی در خاورمیانه، جایی که اسرائیل سلاحهای هستهای دارد و ایران به دنبال ساخت آن است، خطر گسترش این بحران را به همراه دارد.
همه این عوامل نشان میدهند که خطر استفاده از سلاحهای هستهای باید در اولویت گفتمانهای سیاسی قرار گیرد، اما متاسفانه این طور نیست.
الکس ویلر، استاد دانشگاه کارلتون که در زمینه نظریه بازدارندگی هستهای و سیاستهای امنیت ملی تخصص دارد، معتقد است که تهدیدات ناشی از سلاحهای هستهای باید در مرکز توجه سیاستمداران باشد. اما او هشدار میدهد که مردم به این تهدیدها بیتوجهی میکنند و به نوعی در خواب راه میروند.
روبوک همچنین اشاره میکند که کانادا میتواند به عنوان یک پل میان کشورهایی که سلاحهای هستهای دارند و کشورهایی که به طور جدیتر به دنبال حذف آنها هستند، عمل کند. وی معتقد است که کانادا میتواند در راستای منافع خود و جهان، برای از بین بردن سلاحهای هستهای تلاش کند.