در پی دیدار هفته گذشته رئیس‌جمهور دونالد ترامپ با نخست‌وزیر کانادا، مارک کارنی، در دفتر بیضی کاخ سفید، ترامپ بار دیگر ادعا کرد که ایالات متحده نیازی به کالاهای ساخت کانادا ندارد و ترجیح می‌دهد آن‌ها را در داخل کشور تولید کند. اما آیا این ادعا با واقعیت‌های اقتصادی هم‌خوانی دارد؟
صنعت خودرو؛ شبکه‌ای درهم‌تنیده میان مرزها
ترامپ در این دیدار اظهار داشت: «ما می‌خواهیم خودروهای خود را خودمان تولید کنیم. نیازی به خودروهای کانادایی نداریم.» اما طبق آمار بانک مونترال، تنها در سال ۲۰۲۴، کانادا حدود ۱.۱ میلیون خودرو به آمریکا صادر کرد، در حالی که آمریکا نیز حدود ۶۳۰ هزار خودرو به کانادا صادر کرده است. چارلز برنارد، اقتصاددان ارشد انجمن فروشندگان خودرو کانادا، تأکید دارد که جایگزینی این تعاملات تجاری دست‌کم به ۱۵ تا ۲۰ سال زمان و میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد.
قطعات خودرو؛ زنجیره‌ای گسست‌ناپذیر
ترامپ قصد داشت قطعات خودرو را نیز مشمول تعرفه ۲۵ درصدی کند، اما پس از فشار شرکت‌های آمریکایی، قطعاتی که با توافق تجاری CUSMA مطابقت داشته باشند، از این تعرفه معاف شدند. برنارد می‌گوید: «تار و پود صنعتی سه کشور آمریکا، کانادا و مکزیک به قدری درهم‌تنیده است که نمی‌توان آن را به سادگی بازسازی کرد.»
چوب و خمیر کاغذ؛ منابعی حیاتی و جایگزین‌ناپذیر
اگرچه ترامپ مدعی است که ایالات متحده نیازی به چوب و الوار کانادا ندارد، اما کانادا تأمین‌کننده ۲۴ درصد از چوب نرم مصرفی در آمریکاست. ایان دان، مدیر انجمن صنایع جنگلی انتاریو، تصریح می‌کند که جایگزینی این سهم بازار حداقل پنج تا ده سال زمان می‌برد. همچنین، کانادا تولیدکننده اصلی خمیر کاغذ NBSK است که در ساخت محصولات بهداشتی همچون دستمال کاغذی نقشی کلیدی دارد.
نفت خام کانادا؛ ستون فقرات انرژی آمریکای شمالی
کانادا روزانه حدود ۴ میلیون بشکه نفت خام به آمریکا صادر می‌کند. روری جانستون، پژوهشگر حوزه انرژی، می‌گوید: «سیستم نفتی کانادا و آمریکا یکی از یکپارچه‌ترین نظام‌های نفتی جهان است.» او معتقد است که حتی اگر آمریکا بخواهد به‌طور کامل از واردات نفت کانادایی چشم‌پوشی کند، این فرایند نیازمند دهه‌ها زمان و صدها میلیارد دلار هزینه خواهد بود.
فولاد و آلومینیوم؛ پشتیبان صنایع دفاعی و خودروسازی
اگرچه ترامپ از سال ۲۰۱۸ تعرفه‌هایی بر فولاد و آلومینیوم کانادایی اعمال کرده است، اما آمار نشان می‌دهد صادرات این دو محصول به آمریکا از آن زمان ۳۵ درصد افزایش یافته است. نزدیک به ۶۰ درصد آلومینیوم مورد استفاده در خودروی آمریکایی از کبک تأمین می‌شود. ظرفیت تولید بالای آلومینیوم در کانادا ناشی از دسترسی بیشتر این کشور به برق است؛ مزیتی که آمریکا از آن بی‌بهره است.
پتاس کانادا؛ حیاتی برای کشاورزی آمریکا
کانادا بزرگ‌ترین صادرکننده پتاس در جهان است و حدود ۸۰ درصد نیاز آمریکا به این ماده حیاتی از طریق کانادا تأمین می‌شود. تولید داخلی پتاس در آمریکا تنها یک درصد از تقاضای بازار را پوشش می‌دهد. با توجه به تحریم‌های ایالات متحده علیه روسیه و بلاروس، دو رقیب اصلی کانادا، جایگزینی واردات از کانادا در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست.
کانی‌های حیاتی؛ کلید استقلال معدنی آمریکا
در سال ۲۰۲۴، آمریکا حدود ۱۶۷ میلیارد دلار مواد معدنی غیرفسیلی وارد کرده که ۲۴ درصد آن از کانادا بوده است. کانادا بزرگ‌ترین تأمین‌کننده نیکل و روی و دومین منبع مس برای آمریکاست. طبق گفته پیر گراتون، مدیر انجمن معدن کانادا، ایالات متحده در حال حاضر ظرفیت جایگزینی بسیاری از این مواد را ندارد و حتی در صورت افزایش تولید داخلی، به واردات از کانادا نیاز خواهد داشت.
صنعت سینما؛ زنجیره‌ای نامرئی و بین‌المللی
ترامپ تهدید کرده است که بر فیلم‌های خارجی، از جمله تولیدات کانادایی، تعرفه ۱۰۰ درصدی اعمال خواهد کرد. اما کارشناسان از نحوه اجرای عملی چنین تصمیمی اظهار تردید کرده‌اند، چراکه فیلم محصولی فیزیکی نیست که از مرز عبور کند. اندرو ادیسون از انجمن تهیه‌کنندگان رسانه‌ای کانادا معتقد است صنعت سینما آن‌قدر میان دو کشور یکپارچه است که چنین طرحی عملاً قابلیت اجرا ندارد.
در حالی‌که ترامپ تأکید دارد که آمریکا می‌تواند بدون واردات از کانادا ادامه دهد، بررسی داده‌های اقتصادی و اظهارات کارشناسان نشان می‌دهد که در بسیاری از صنایع حیاتی، از جمله انرژی، کشاورزی، خودروسازی و منابع طبیعی، آمریکا به‌شدت به واردات از کانادا وابسته است. قطع این روابط نه‌تنها هزینه‌بر و زمان‌بر خواهد بود، بلکه تأثیرات گسترده‌ای بر تولید و اشتغال در هر دو کشور خواهد داشت.
