در حالی که نخست‌وزیر انتاریو، داگ فورد، با پوشیدن پیراهنی با شعار «Canada Leads» از برنامه‌های خود برای جذب نخبگان علمی آمریکا خبر داد، کارشناسان حقوقی و اقتصادی نسبت به توانایی واقعی کانادا در استفاده از این فرصت هشدار می‌دهند و خواستار اصلاحات فوری در سیستم مهاجرتی کشور هستند.
فورد در مراسمی در تورنتو گفت: «راه پیروزی بزرگ، جذب بااستعدادترین ذهن‌ها از ایالات متحده است. می‌توانم بگویم رئیس‌جمهور آمریکا از این موضوع خوشحال نخواهد بود.» این اظهارات در شرایطی مطرح می‌شود که برخی مقامات استانی مانند بریتیش‌کلمبیا و مانیتوبا نیز از آمادگی خود برای جذب متخصصان آمریکایی به‌ویژه در حوزه سلامت خبر داده‌اند.
با این حال، وکلا و کارشناسان بر این باورند که سیستم مهاجرتی فعلی کانادا مانعی جدی در مسیر جذب استعدادهای برتر محسوب می‌شود. استیون گرین، یکی از اعضای مؤسسه حقوقی Green and Spiegel، می‌گوید: «حتی اگر تیلور سویفت بخواهد به کانادا مهاجرت کند، نمی‌تواند. ما برنامه‌ای برای افراد با توانایی‌های خارق‌العاده نداریم.»
ناکارآمدی سیستم امتیازدهی و کاهش جذابیت کانادا
بسیاری از متقاضیان مهاجرت اقتصادی از طریق سیستم «ورود سریع» (Express Entry) اقدام می‌کنند؛ سیستمی که بر پایه امتیازدهی به عواملی همچون تحصیلات، تجربه کاری، تسلط زبانی و سن استوار است. اما به گفته ونس لنگفورد، رئیس انجمن وکلای مهاجرت کانادا، تغییرات اخیر این سیستم را برای مهاجران اقتصادی «غیرقابل استفاده» کرده است.
افزایش بی‌سابقه تعداد دانشجویان بین‌المللی و کارگران موقت در دوران پساکرونا و اجرای برنامه‌های اولویت‌بندی دسته‌ای برای برخی گروه‌ها مانند فرانسوی‌زبان‌ها یا کادر درمانی، سبب شده تا امتیاز لازم برای دعوت‌نامه اقامت دائم به‌طور چشمگیری افزایش یابد. این روند، مسیر اقامت دائم برای بسیاری از نیروهای متخصص را مسدود کرده است.
خطر خروج دو میلیون نفر از نیروهای موقت
بر اساس برنامه دولت فدرال برای کنترل رشد جمعیت تا سال ۲۰۲۷، حدود دو میلیون نفر از ساکنان موقت باید کشور را ترک کنند. اما کارشناسان هشدار می‌دهند که این اقدام می‌تواند موجب خروج نیروهای متخصص با مهارت بالا نیز شود، که برای افزایش بهره‌وری اقتصادی حیاتی‌اند.
از سوی دیگر، برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که شمار زیادی از این افراد، به‌جای ترک کانادا، با تغییر وضعیت اقامتی یا پناهجویی در کشور باقی خواهند ماند که این موضوع می‌تواند آمار رسمی جمعیت و برنامه‌ریزی اقتصادی دولت را با مشکل مواجه سازد.
لغو امتیازهای ویژه برای پیشنهاد شغلی
یکی دیگر از تغییرات جنجال‌برانگیز اخیر، حذف امتیازهای مربوط به پیشنهادهای شغلی دارای تأییدیه بازار کار (LMIA) است. پیش‌تر، این پیشنهادها بین ۵۰ تا ۲۰۰ امتیاز برای متقاضیان به همراه داشتند، اما در مارس گذشته، به دلیل سوء‌استفاده و فروش غیرقانونی، این امتیازها به‌طور کامل حذف شدند.
وکلا معتقدند دولت باید به‌جای حذف کامل، با رویکردی هدفمندتر به مقابله با تخلفات می‌پرداخت. به گفته گرین، «این تصمیم عملاً جذب مدیران ارشد یا متخصصان باتجربه را غیرممکن کرده است.»
ضرورت بازسازی برند مهاجرتی کانادا
متی بصیری، بنیان‌گذار شرکت ApplyBoard، که خود به‌عنوان دانشجوی بین‌المللی از ایران وارد کانادا شده، می‌گوید: «کانادا برند خود را از دست داده است. اگر دولت بعدی به دنبال نتیجه‌ای ملموس است، ابتدا باید بپرسد: چطور می‌توانیم اعتبار و شهرت خود را بازسازی کنیم؟»
او و دیگر کارشناسان پیشنهاد می‌کنند امتیازهایی بر اساس میزان درآمد، تجربه کاری کانادایی، و نیاز بازار کار به سیستم اضافه شود تا انگیزه برای ماندن و مشارکت اقتصادی نخبگان افزایش یابد.
به‌رغم چالش‌ها، استیونن گرین معتقد است: «کانادا همچنان بهترین سیستم مهاجرتی جهان را دارد. فقط باید بخش‌هایی از آن متناسب با اهداف اقتصادی کشور بازطراحی شود.»
