حدود ۶۶ میلیون سال پیش، سیارکی عظیم به سیاره ما در سواحل آنچه اکنون شبه جزیره یوکاتان است برخورد کرد. این شیئ که تخمین زده می‌شود بین ۱۰ تا ۱۵ کیلومتر قطر داشته، انفجاری ۹۰ میلیون مگاتنی ایجاد کرد و موج شوک جهانی و سونامی عظیمی را به وجود آورد. طبق نظریه اصلی، این برخورد باعث انقراض جمعی شد که منجر به نابودی دایناسورها شد.
اما همواره این بحث وجود داشته است که این شیئ دقیقاً چه بوده است: یک دنباله‌دار یا یک سیارک؟
اکنون، مطالعه جدیدی که در مجله ساینس منتشر شده است، نشان می‌دهد که این برخورد در واقع ناشی از برخورد یک سیارک از نوع کربنی بوده است که از فراتر از مدار مشتری آمده است.
نویسندگان این مطالعه با بررسی ایزوتوپ روتنیوم (ruthenium)، عنصر نادری که متعلق به گروه پلاتین (PGEs) است، به این کشف دست یافتند.
روتنیوم یکی از نادرترین عناصر روی زمین است و تنها ۰.۰۰۱ قسمت در میلیون از آن وجود دارد. با این حال، اعتقاد بر این است که مقدار بسیار بیشتری از آن در هسته زمین وجود دارد. دلیل این امر این است که هنگام تشکیل زمین ۴.۶ میلیارد سال پیش، با برخورد سنگ‌ها به یکدیگر، دریای مذاب بیشتر آن را از بین برد.
اما این عنصر در برخی از سیارک‌ها، به ویژه آن‌هایی که از فراتر از مشتری می‌آیند، حفظ شده است.
در منظومه شمسی بقایای زیادی از زمان تشکیل آن وجود دارد. دنباله‌دارها بقایای گرد و غبار و یخی هستند، در حالی که سیارک‌ها عمدتا از سنگ تشکیل شده‌اند. هر از گاهی شهاب‌سنگ‌ها یا قطعات کوچک سنگی به زمین می‌افتند. درک دانشمندان از ترکیب سیارک‌ها عمدتا از این شهاب‌سنگ‌ها حاصل می‌شود.
با این حال، همه سیارک‌ها از یک ماده ساخته نشده‌اند. سه کلاس اصلی ترکیب سیارک‌ها وجود دارد: نوع C (کربنی)، نوع S (سنگی) و نوع M (فلزی).
سیارکی که تصور می‌شود دایناسورها را از بین برده است، ۶۶ میلیون سال پیش بین دوره‌های کرتاسه و پالئوژن که به مرز K-Pg معروف است، به زمین برخورد کرد. اگرچه دانشمندان نمی‌توانند خود سیارک را مطالعه کنند، زیرا نابود شده است، اما می‌توانند ایزوتوپ‌های باقی‌مانده از آن را مطالعه کنند که در این مورد، روتنیوم است.
ماریو فیشر-گوده، نویسنده اصلی این مطالعه و دانشمند موسسه زمین‌شناسی و کانی‌شناسی دانشگاه کلن، می‌گوید: «امضاهای ایزوتوپی که ما اندازه‌گیری می‌کنیم را می‌توان نوعی اثر انگشت در نظر گرفت. بنابراین اگر برخورد بزرگی رخ دهد، سنگ‌ها و خود سیارک بخار می‌شوند، اما این اثر انگشت حفظ می‌شود.» اما آن‌ها همچنین ایزوتوپ‌های روتنیوم را در پنج نمونه دیگر از ۵۴۱ میلیون سال گذشته و همچنین نمونه‌هایی با قدمت تقریبی ۳.۲ تا ۳.۵ میلیارد سال و دیگری از دو شهاب سنگ کربنی بررسی کردند. و همچنین اندازه‌گیری‌هایی را از مکان‌هایی در اروپا انجام دادند که بقایای این رویداد در آن یافت می‌شود، که به عنوان مکان‌های دور شناخته می‌شوند.
آن‌ها دریافتند که ایزوتوپ‌های روتنیوم از مرز K-Pg با شهاب‌سنگ‌های کربنی مطابقت زیادی دارد.
فیشر-گوده محقق اصلی این مطالعه می‌گوید: «همه نتایج به وضوح نشان می‌دهد که صرف نظر از اینکه به کدام سایت نگاه می‌کنیم … همه آن‌ها به طور مداوم همان امضای ایزوتوپی از مواد سیارکی نوع C را نشان می‌دهند. بنابراین می‌توانیم در مورد این موضوع کاملا مطمئن باشیم.»
این مقاله یک دنباله‌دار را رد می‌کند، اما فیشر-گوده خاطرنشان کرد که ما هنوز نمونه‌ای از هسته یک دنباله‌دار جمع‌آوری نکرده‌ایم. پل ویگرت، استاد فیزیک و نجوم دانشگاه وسترن در لندن، انتاریو، می‌گوید که این مطالعه که او در آن شرکت نداشته است، استدلال قانع‌کننده‌ای ارائه کرده است.
