ساخت دستگاهی توسط دانشمند ایرانی دانشگاه مکگیل که میتواند چندین بیماری را در 13 دقیقه تشخیص دهد
تیمی از دانشمندان دانشگاه مک گیل به رهبری سارا مهشید دستگاهی ساختهاند که قادر است با استفاده از بزاق، چندین بیماری را به طور خودکار در تنها 13 دقیقه تشخیص دهد. این یافته به گفته نویسندگان این مطالعه میتواند ما را برای پاندمیهای بعدی آماده کند.
مقاله آنها که در تاریخ 1 ژوئن در مجله Nature Nanotechnology منتشر شده است، توضیح میدهد که چگونه این دستگاه از میکروسیالشناسها (Microfluidics) و هوش مصنوعی برای تشخیص کووید 19 و انواع آن در نمونههای بالینی با دقت 95 درصد استفاده میکند.
سارا مهشید، محقق ارشد و نویسنده اصلی این مطالعه، و استادیار مهندسی زیستی در درانشگاه مکگیل و رئیس تحقیقات کانادا در زمینۀ دستگاههای نانوبیوسنینگ (ریز حسگرهای زیستی)، در مصاحبهای با تورنتو استار گفت: «این دستگاه با کیتهای تست واکنش زنجیرهای پلیمراز کمّی (qPCR) برابر است، اما در کسری از زمان آن را انجام میدهد.»
خانم مهشید میگوید: «برنامه ما توسعه یک ابزار تشخیصی بود که بتواند اساساً جایگزین تست PCR به عنوان فناوری استاندارد طلایی شود و عملکرد بهتری نسبت به پروتکل زمانبر، طولانی و ابزار دقیق PCR داشته باشد.»
این دستگاه با نام QolorEX چندین بیماری را در چند دقیقه تشخیص میدهد.
خانم مهشید افزود: «این دستگاه که QolorEX نام دارد، نشان داد که می تواند «بسیاری» از ویروسهای تنفسی مانند کووید 19 و آنفولانزا و همچنین باکتریهایی از جمله e. coli و MRSA، را تشخیص دهد.» آنها اکنون به دنبال استفاده از آن در تشخیص سرطان هستند.
دستگاه QolorEX که به اندازه یک لپ تاپ است بسیار قابل حمل تر از دستگاه PCR است. این دستگاه همچنین قادر به آمادهسازی نمونه «کاملاً خودکار» است، به این معنی که نیازی نیست پزشکان ماهر قبل از آزمایش روی بزاق بیماران کار کنند. شاید مهمتر از همه این باشد که نتایج در عرض چند دقیقه به دست میآید. سه دقیقه برای آمادهسازی نمونه، ده دقیقه برای تشخیص؛ در حالی که PCR ممکن است ساعتها طول بکشد.
در این تحقیق چند پژوهشگر ایرانی دیگر از جمله مهسا جلالی، ایمان حسینی، سید وحید حمیدی، روزبه سیاوش مؤخر، و میترا یوسفی همکاری کردهاند.