غذاهای فوق فرآوری شده مانند نوشیدنی‌های شیرین، چیپس سیب زمینی و وعده‌های غذایی آماده می‌توانند علائم ترکی را مانند علائمی که هنگام ترک سیگار دارند ایجاد کنند و این، گروهی از دانشمندان را بر آن داشته است تا از برچسب زدن برخی محصولات غذای فرآوری شده به عنوان «اعتیادآور» حمایت کنند.
گزارشی که روز سه شنبه در مجله پزشکی بریتانیا (BMJ) منتشر شد، نشان داده است که اعتیاد به غذاهای فوق فرآوری شده 14 درصد از بزرگسالان و 12 درصد از کودکان را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار داده است.
بر اساس این گزارش این درحالیست که اعتیاد به دخانیات بر 18 درصد از بزرگسالان در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد.
الکساندرا دی فلیسانتونیو، یکی از نویسندگان این تجزیه و تحلیل و متخصص علوم اعصاب در موسسه تحقیقات Fralin Biomedical Research در ایالات متحده، می‌گوید: «ما شواهد بسیار خوبی داریم که این غذاهای فوق‌فرآوری شده با مواردی مانند سرطان و بیماری‌های قلبی عروقی مرتبط هستند.»
اما چیزی که نمی‌دانیم این است که چه چیزی در مورد این غذاها وجود دارد که باعث می‌شود افراد بیش از حد آنها را مصرف کنند.
به منظور یافتن اینکه چه غذاهایی پتانسیل اعتیاد آور بودن را دارند، محققان 281 مطالعه اخیر از 36 کشور مختلف را بررسی کردند. یافته‌های آنها نشان داد که غذاهای سرشار از کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده، مانند قند، غلات صبحانه و پاستا، پتانسیل اعتیادآوری دارند.
غذاهای فوق فرآوری شده غذاهایی هستند که به صورت صنعتی تولید می‌شوند. آنها بر اساس فرآیندهایی ساخته می‌شوند و دارای موادی هستند که در آشپز خانه خانه‌ها در دسترس نیستند.
غذاهای حداقل فرآوری شده شامل میوه‌ها و سبزیجات یخ زده، شیر پاستوریزه و ماست‌های ساده تخمیر شده است. غذاهای فرآوری شده غذاهای کامل با نمک، شکر یا چربی اضافه شده مانند میوه‌ها و سبزیجات کنسرو شده، پنیرها و نان‌ها هستند.
طبق گزارش آمار کانادا در سال 2015، تقریباً نیمی (46 درصد) از کل کالری روزانه مصرف شده توسط جمعیت کلی کانادایی‌ها از غذاهای فوق فرآوری شده می‌آید. این گزارش نشان می‌دهد که کودکان و جوانان بیشترین مصرف‌کنندگان این نوع غذاها هستند و بیش از 50 درصد رژیم غذایی آنها از غذاهای فوق فرآوری شده تشکیل شده بود.
غذاهای فوق فرآوری شده و اعتیاد
به گفته محققان، رفتارهای اعتیادی در رابطه با مواد غذایی فوق‌فرآوری شده ممکن است معیارهای تشخیص اختلال سوء مصرف در برخی افراد را نشان دهد.
برخی از افرادی که این غذاها را می‌خورند ممکن است کنترل کمتری بر مصرف غذای خود داشته باشند، هوس شدید داشته باشند، و در صورت عدم مصرف، علائم ترک از خود نشان دهند، و علیرغم عواقبی مانند چاقی، اختلال پرخوری، سلامت جسمی و روانی ضعیف‌تر و کیفیت زندگی پایین‌تر به مصرف این غذاها ادامه دهند.
این گزارش نشان می‌دهد که کربوهیدرات‌ها یا چربی‌های تصفیه شده سطوحی از دوپامین خارج سلولی را در مغز تحریک می‌کنند که معمولاً با مصرف مواد اعتیادآور مانند نیکوتین و الکل مشاهده می‌شود.
شکستن چرخه اعتیاد به مواد غذایی
دومینیک وزنیاک، روان درمانگر ثبت شده در تورنتو، می‌گوید درست مانند استفاده از مواد مخدر یا مواد دیگر، غذا نیز می‌تواند سرخوشی موقتی ایجاد کند.
او گفت: «و البته، با غذاهای فوق‌فرآوری‌شده‌تر، احساس آرامش بیشتری در آن لحظه ایجاد می‌شود. این امر می‌تواند ما را از مشکلات دیگری که در زندگی خود داریم و سعی می‌کنیم با آنها کنار بیاییم دور کند.»
وزنیاک در رابطه با اعتیاد به غذا تاکید می‌کند که افرادی که می‌خواهند این چرخه را بشکنند «نباید به تنهایی این کار را انجام دهند».
او گفت که کمک گرفتن از یک درمانگر یا متخصص مراقبت‌های درمانی می‌تواند ابزار مناسبی را برای غلبه بر آن در اختیار افراد بگذارد.
محققان این گزارش گفتند اگرچه اعتیاد به مواد غذایی فوق فرآوری شده در حال حاضر اختلالی نیست که به صورت رسمی تشخیص داده شود، آنها معتقدند که چنین شناختی «احتمالاً تحقیقات را در مدیریت بالینی آن ارتقا می‌دهد.»
