واحد اطلاعات اکونومیست به تازگی شاخص سالانه دموکراسی خود را منتشر کرده است. امسال، کانادا دوباره تنزل داشت و از رتبه 12 به 13 رسیده است. در رتبه سال گذشته کانادا 7 پله سقوط کرد و از 5 به 12 رسید.
پنج دموکراسی برتر جهان بر اساس واحد اطلاعات مجله اکونومیست عبارتند از نروژ، نیوزلند، فنلاند، سوئد و ایسلند، که همگی آنها از نظام انتخاباتی نمایندگی تناسبی (proportional representation) استفاده می‌کنند.
نمایندگی تناسبی (Proportional Representation) یک سیستم رأی‌گیری است که در آن توزیع نمایندگان در یک مجلس به نسبت آرا داده شده به هر حزب یا گروه سیاسی صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر، تعداد صندلی‌هایی که یک حزب در مجلس برنده می‌شود با درصد آراهایی که در انتخابات به آن حزب داده شده، همخوانی دارد.
سیستم انتخاباتی کانادا مبتنی بر سیستم حکومتی پارلمانی است که الگوبرداری از بریتانیا است. سیستم انتخاباتی کانادا، که گاهی اوقات از آن به عنوان یک سیستم «first-past-the-post» نامیده می‌شود، به طور رسمی به عنوان یک سیستم اکثریتی (plurality system) تک عضوی شناخته می‌شود. نامزدی که بیشترین آرا را در یک حوزه انتخاباتی کسب کند، یک کرسی در مجلس عوام به دست می‌آورد و نماینده آن حوزه به عنوان عضو پارلمان (MP) است.
در واقع، نه کشور از ده کشور برتر از نمایندگی تناسبی استفاده می‌کنند.
براساس این گزارش سالانه درباره وضعیت دموکراسی در سال 2023 در جهان، ایران با یک رتبه صعود نسبت به سال 2022 در رده 153 جهان و پایین‌تر از کشورهایی چون اریتره، بلاروس و ازبکستان قرار دارد.
این گزارش خاطرنشان م کند که کاهش میانگین امتیاز شاخص برای آمریکای شمالی «به دلیل تحولات کانادا بوده است که امتیاز آن 0.19 واحد کاهش یافته است.»
گزارش اکونومیست خاطرنشان می‌کند:
«به نظر می‌رسد که کانادا به طور فزاینده‌ای از همان کمبودهای دموکراتیکی رنج می‌برد که همسایه جنوبی‌اش تجربه می کند: قطبی‌سازی به یکی از ویژگی‌های رو به رشد سیاست کانادا تبدیل شده است»
درست دو سال پیش، گزارش شاخص دموکراسی 2021 هشداری جدی صادر کرد مبنی بر اینکه مشکلات سیاسی کانادا به طور فزاینده‌ای شبیه مشکلاتی است که در ایالات متحده ریشه دوانده است:
آیا کانادا بیشتر شبیه آمریکا می‌شود؟
کاهش شدید میانگین امتیاز آمریکای شمالی در سال 2021 عمدتاً به دلیل وخامت اوضاع در کانادا بوده است. داده‌های نظرسنجی جدید نشان دهنده روند نگران کننده نارضایتی شهروندان کانادا از نهادهای سنتی دموکراتیک و افزایش سطح حمایت از جایگزین‌های غیر دموکراتیک مانند حکومت توسط نخبگان یا ارتش است.
بدتر شدن امتیاز کانادا این سؤال را ایجاد می‌کند که آیا ممکن است از برخی مصائب مشابه همسایه آمریکایی خود مانند سطح بسیار پایین اعتماد عمومی به احزاب سیاسی و نهادهای دولتی رنج ببرد.
متأسفانه، رهبران سیاسی حزبی که دارای قدرت عمل هستند، همچنان آنچه را که برای نخبگان و کانادایی‌ها آشکار و نگران‌کننده است، نادیده می‌گیرند.
شاخص دموکراسی امسال نشان داد که تنها منطقه در جهان که امتیاز خود را بهبود بخشیده، اروپای غربی است. از 21 کشور اروپای غربی، تنها دو کشور هیچ عنصری از نمایندگی تناسبی در سیستم رای‌گیری خود ندارند. نمرات آن کشورها یا ثابت ماند یا کاهش یافت، به این معنی که این بهبود از سوی کشورهایی که از نمایندگی تناسبی استفاده می‌کردند، حاصل شد.
شاخص رضایت از دموکراسی 2020 دانشگاه کمبریج هفت کشور را نشان داد که آنها به عنوان «جزیره رضایت» در طوفان توصیف کردند، جایی که رضایت از دموکراسی در واقع افزایش یافته است. نویسندگان به تحقیقات تثبیت شده‌ای اشاره می‌کنند که نشان می‌دهد شهروندان کشورهای دارای نمایندگی متناسب، از دموکراسی خود رضایت بیشتری دارند، حتی اگر حزبی که از آنها حمایت می‌کنند در قدرت نباشد.
در سال 2020، 97 درصد از کانادایی‌های شرکت‌کننده در نظرسنجی Leger گفتند که خواهان یک سیستم انتخاباتی هستند که در آن احزاب بیشتر در جهت منافع مشترک با یکدیگر همکاری کنند.
در یک نظرسنجی EKOS در سال 2022، 76 درصد از پاسخ دهندگان، در خطوط حزبی، از ایده یک مجمع ملی شهروندان (National Citizens’ Assembly) در مورد اصلاحات انتخاباتی حمایت کردند.
